In het Ziekenhuis St Jansdal in Harderwijk draaien sinds 2011 twee gespecialiseerd verpleegkundigen van de afdeling dermatologie een eczeemspreekuur. Eerst boden alleen academische ziekenhuizen deze service; in de afgelopen jaren volgden verschillende streekziekenhuizen dat voorbeeld.

De eczeempoli is bedoeld voor patiënten van het Harderwijkse ziekenhuis. De eerste afspraak hebben ze altijd met de dermatoloog. Die inventariseert met welke problemen iemand kampt en welke behandeling daarbij het beste past, vertelt dermatoloog dr. Sandra Laane. In het geval van eczeem heeft ze de keuze uit diverse zalven, lichttherapie of medicatie in tabletvorm. Soms is ook een allergietest nodig om de oorzaak te achterhalen.

Doordat de patiënt tijdens zo’n gesprek in korte tijd veel informatie te verwerken krijgt, blijft lang niet alles hangen, merkte Laane geregeld. De eczeempoli –waar patiënten een paar weken na het eerste consult komen– biedt meer tijd voor uitleg en het stellen van vragen. „Wij hebben een halfuur per persoon, terwijl de dermatoloog tien minuten ter beschikking heeft”, vertelt dermatologieassistente Corrie Huppelschoten. Zij draait één ochtend in de week spreekuur, evenals haar collega Margreeth Bijvank.

De kennis en vaardigheden die ze nodig hadden voor het opzetten van de eczeempoli deden de verpleegkundigen op via een cursus van het UMC Utrecht. De twee zien jong en oud, kind en volwassene. Ook beantwoorden ze vragen die patiënten per e-mail gedurende de week aan hen stellen.

Afbouwen

„Ik geef mensen tips en aanvullende informatie. We hopen daarmee te bereiken dat het eczeem op de lange termijn rustiger blijft”, vertelt Huppelschoten. Ze geeft uitleg over het smeren van hormoonzalf. Daarbij merkt de verpleegkundige dat veel mensen geneigd zijn te weinig te gebruiken, omdat ze vaak horen dat de zalf schadelijk is. De verpleegkundigen geven daarom schema’s mee waarop staat hoeveel iemand van de hormoonzalf moet smeren en hoe ze het gebruik na verloop van tijd kunnen afbouwen.

Vet

Een van de problemen bij eczeem is dat de huid snel uitdroogt, vertelt Huppelschoten. Daarom is het belangrijk dat iemand die deze chronische huidaandoening heeft niet te vaak doucht en de huid dagelijks insmeert met een crème of zalf die geen hormonen bevat, maar voorkomt dat de huid vocht verliest.

Om uit te vinden welke zalf voor iemand het best werkt, heeft de verpleegkundige proefpotjes met mengsels die meer of minder vettig zijn. „Iemand die op kantoor werkt, kan bijvoorbeeld een heel vette zalf nodig hebben voor het eczeem op zijn handen, maar dat is in de praktijk niet handig als die persoon veel met een toetsenbord werkt.”

Jeuk

Iets waar alle patiënten met eczeem mee kampen, is jeuk. De meest voor de hand liggende oplossing is: krabben. Dat brengt weliswaar tijdelijk verlichting, maar uiteindelijk verergert het de jeuk alleen maar. Verder bestaat het risico dat de huid beschadigt en gaat ontsteken.

Huppelschoten vraagt dan ook altijd hoe patiënten met de jeuk omgaan en geeft tips hoe ze dit kunnen verminderen. Zo kan het helpen om een pyjama van zijde te dragen. De zijdedraad is zachter dan een katoenvezel en hij werkt antibacterieel. Katoen absorbeert de zalf bovendien meer, waardoor de huid sneller uitdroogt.

De verpleegkundige vindt het verder belangrijk om oog te hebben voor de psychosociale gevolgen van eczeem. „Zo had ik gisteren een meisje op spreekuur dat aangaf moeite te hebben met de tijd en de energie die het kost om dagelijks te smeren.”

Als voordeel van de poli noemen zowel de dermatoloog als de verpleegkundige dat patiënten leren hoe ze het eczeem beter onder controle kunnen krijgen. Laane: „Hierdoor krijgen mensen weer de regie over de huidaandoening. Dat zorgt ervoor dat ze niet direct een arts nodig hebben als de ziekte weer opspeelt. En als ouders op vakantie zijn en de aandoening bij hun kind wordt erger, weten ze wat ze moeten doen.”

Eczeempoli

Ziekenhuis St Jansdal, Harderwijk

www.stjansdal.nl/patienten/specialismen/dermatologie

Zie ook:

Kind met eczeem moet blijven smeren