De Haagse vestiging van het Luzac Lyceum is gevestigd in een statige witte villa. De klaslokalen zijn klein, maar dat is geen probleem voor een school met klassen die soms maar vier leerlingen tellen. In totaal zitten er dit jaar vijftig scholieren op de particuliere school.

Het Luzac heeft verspreid door het land elf lycea, middelbare scholen waar leerlingen particulier onderwijs kunnen volgen van de brugklas tot en met het diploma vmbo, havo of vwo. Daarnaast is er het Luzac College, met negentien vestigingen. Daar kunnen leerlingen terecht voor de laatste twee jaar van de middelbare school. Het gaat dan bijvoorbeeld om leerlingen die gezakt zijn of in 4 havo zijn blijven zitten. „We behandelen het lesprogramma van twee schooljaren in een jaar tijd”, vertelt Janneke Weebers, marketingcoördinator van het Luzac. „Het onderwijs is sterk gericht op het halen van het diploma.”

Op het lyceum is dat anders. „Daar zijn we ook veel bezig met opvoeden”, aldus Weebers. Roland Grillis, rector van het Haagse lyceum, beaamt dat. „Een belangrijk onderdeel van het curriculum is bijvoorbeeld het vak levenskunde. Daarbij zoeken leerlingen antwoorden op levensvragen zoals: Wie ben ik, wat wil ik en wat kan ik?”

Studie-uren

De leerlingen zitten elke dag van negen tot vijf op school. „We hebben de gewone vakgerichte uren, mentoruren waarin de klas met de mentor huiswerk maakt en studie-uren in de studiezaal”, legt Grillis uit. De verhouding tussen les en studie-uren verschilt per leerjaar. „De brugklas heeft bijvoorbeeld meer uren met de mentor. Dan ligt de nadruk echt op het leren leren. En het programma in de derde klas kenmerkt zich door veel lesuren. Dan hebben leerlingen dus minder studie-uren.”

Een dag van negen tot vijf is lang, geeft de rector toe. „Maar als de leerlingen thuiskomen hebben ze hun huiswerk in principe af. Ze kunnen dan ’s avonds bijvoorbeeld sporten of naar muziekles. En de ouders hoeven thuis niet achter het schoolwerk aan.”

De klassen op het Luzac Lyceum tellen gemiddeld acht en maximaal zestien leerlingen. Dat is totaal anders dan in het reguliere onderwijs, waar klassen van dertig leerlingen heel normaal zijn. Voordat hij rector werd van het Luzac Lyceum in Den Haag werkte Grillis 25 jaar in het reguliere onderwijs. „Als je geen particuliere school bent, heb je te maken met veel regels van de overheid”, weet hij uit ervaring. „Je krijgt nooit genoeg geld om klassen van acht leerlingen te hebben. Maar met kleine klassen wordt het onderwijs veel persoonlijker.”

Dat ervaart Grillis aan den lijve, want hij is niet alleen rector, maar geeft zelf ook les. „Je merkt dat leerlingen in een kleine klas in de helft van de tijd hetzelfde leren als hun leeftijdsgenoten in het reguliere onderwijs. In een grote groep praat je gemakkelijk over de hoofden heen. Hier ben je flexibeler en heb je de tijd om dieper op de stof in te gaan. Leerlingen die het snel snappen kun je iets extra’s geven, leerlingen die meer tijd nodig hebben, kun je extra begeleiden.”

Doordat de school kleinschalig is, zijn de docenten ook weinig tijd kwijt met vergaderen, aldus Grillis. „De enige vergadering die we hier hebben is de rapportenvergadering. De rest van de tijd kunnen docenten zich bezighouden met lesgeven.”

Veel geld

Aan de persoonlijke benadering van het Luzac hangt wel een prijskaartje. Ouders betalen gemiddeld zo’n 16.000 euro per schooljaar voor het onderwijs van hun kind. Weebers: „Dat is inderdaad veel geld, maar voor een particuliere school zijn we niet bijzonder duur.”

Aan het begin van het jaar stellen de ouders samen met de mentor doelstellingen op voor hun kind, bijvoorbeeld dat de resultaten voor een bepaald vak minstens een punt omhoog moeten. Elke twee weken hebben ze e-mailcontact met de mentor over de voortgang van hun kind, vertelt Grillis. „Omdat ouders veel geld betalen willen ze natuurlijk ook resultaat zien.”

Dat resultaat bestaat niet alleen uit hoge cijfers, benadrukt hij. „Ouders willen ook dat hun kinderen zich prettig en veilig voelen op school. Omdat het Luzac kleinschalig is, voelt het als een grote familie. Iedereen kent elkaar. Als we op werkweek gaan, gaat de hele school. Dat verstevigt de band.”

Het Luzac Lyceum is niet een school voor alleen maar kakkers, zegt Grillis. „Dat onze leerlingen allemaal uit de blanke bovenlaag komen, is een vooroordeel. We hebben bijvoorbeeld ook allochtonen. Veel van onze leerlingen hebben ouders die in het midden- en kleinbedrijf zitten. Omdat de crisis juist daar hard toeslaat, merken wij dat ook in het aantal aanmeldingen.”

Grillis streeft naar een leerlingaantal van honderd, al is het volgens hem met zestig of zeventig leerlingen ook goed te doen. „De kleinschaligheid moet blijven, maar in 6 vwo hebben we nu vijf leerlingen. Dat is eigenlijk net een beetje weinig.”

Het hele jaar door kunnen leerlingen instromen op het Luzac, bijvoorbeeld als ze zijn vastgelopen in het reguliere onderwijs. Niet iedereen wordt aangenomen. Grillis: „Vorig jaar hebben we bijvoorbeeld een jongen niet aangenomen. Hij was totaal niet gemotiveerd. Als iemand echt niet wil leren, gaat het ook hier niet werken.”

Het is niet zo dat de leerlingen gegarandeerd met een diploma op zak het Luzac Lyceum verlaten, benadrukt hij. „Wij begeleiden de leerlingen zo veel mogelijk, maar ze moeten natuurlijk wel zelf de Franse woordjes leren.”

Dit is het tweede deel in een serie over particulier onderwijs.


Profiteren van een kleine klas

Pascal en Nils zijn twee leerlingen uit 3 havo/vwo van het Luzac Lyceum in Den Haag. Pascal (15) woont in Leidschendam, een uurtje reizen vanaf Den Haag. Maar hij heeft het er graag voor over. „Iedereen vindt elkaar aardig op deze school”, lacht hij.

Zijn klasgenoot Nils (15) komt uit Monster. „Ik zit hier vanaf het eerste kwartaal van de tweede klas. Op mijn oude school zat ik op de mavo. Ik had 0,1 punt te laag gescoord om havo te halen. Nu zit ik in 3 havo/vwo en het gaat heel goed.”

Al maken ze lange dagen, de jongens hebben geen hekel aan de studie-uren. Nils: „Het is lekker dat je ’s avonds meestal geen huiswerk meer hoeft te doen. Vaak ga ik naar de sportschool, of naar vrienden. Het is wel zo dat je soms niets te doen hebt tijdens de studie-uren. Maar dan kun je een boek lezen. En soms moet je thuis toch nog wat leren, bijvoorbeeld voor de toetsen.”

Pascal zit dit jaar voor het eerst op het Luzac, maar ziet nu al veel voordelen van het Luzac ten opzichte van zijn oude school. „Door de kleine klassen leer je je klasgenoten beter kennen, leraren kunnen je beter aandacht geven en je moet je huiswerk beter maken. Uiteindelijk heb je daar alleen maar profijt van.”