Herinnert u zich nog de ophef na de lancering van Timeline, waarin alle activiteit van gebruikers in chronologische volgorde wordt weergegeven? Ineens kwamen oude foto’s en berichten weer boven drijven. Ook zaken die wellicht helemaal niet voor een groter publiek waren bedoeld.

Graph Search gaat nog een stap verder. Alles wat gebruikers ooit via Facebook hebben gedeeld, wordt doorzoekbaar. En dat zoeken kan op basis van zeer specifieke criteria.

Internetjournalist Henk van Ess mocht de nieuwe zoekfunctie, die pas over enkele maanden breed beschikbaar komt, vast uitproberen. Hij maakte een demofilmpje en plaatste dat op YouTube. In het filmpje laat hij zien hoe specifiek het zoeken naar personen gaat.

Zo speurt hij naar “personen die geen vrienden zijn en fan zijn van Marco Borsato en Geert Wilders”. Prompt komt Facebook met een lijst van mensen die aan deze criteria voldoen. Deze zoekactie kan nog verder worden verfijnd door bijvoorbeeld te filteren op geslacht, opleiding, woonplaats of relatievorm.

Op dezelfde manier kan een gebruiker zoeken naar bijvoorbeeld vrouwen uit zijn omgeving met dezelfde leeftijd, die single zijn, foto’s van zichzelf hebben geplaatst en van uitgaan houden. Het kost niet veel moeite om vervolgens uit te vinden wáár deze vrouwen hun stapavondjes doorbrengen. Maar willen ze dat wel?

Gebruikers lopen met Graph Search het risico terecht te komen in lijstjes met mogelijk nog dubieuzere zoekresultaten dan hierboven. Alleen vanwege het feit dat ze ooit bepaalde informatie over zichzelf hebben prijsgegeven. Facebook legt verbanden die er in werkelijkheid niet altijd zijn of ongewenst zijn, en die iemand imagoschade –of erger– zouden kunnen opleveren.

Graph Search is daarnaast een potentiële goudmijn voor criminelen die via social engineering op zoek zijn naar gegevens die ze kunnen misbruiken. Weet een crimineel veel van een gebruiker, dan kan hij deze gegevens gebruiken om bijvoorbeeld bank- of creditcardgegevens te achterhalen of identiteitsfraude te plegen.

Is Facebook dan volslagen roekeloos met de introductie van zijn nieuwe zoekfunctie? Dat te stellen zou onterecht zijn. Gebruikers ontkomen niet aan Graph Search (opt-out is geen optie), maar het sociale netwerk ontsluit niet zo maar alle informatie. Alleen die gegevens die een gebruiker publiek heeft gedeeld –dat wil zeggen: voor iedereen zichtbaar– kunnen via de zoekfunctie door iedereen worden achterhaald. En wat een gebruiker alleen met zijn vrienden heeft gedeeld kan ook alleen maar door die vrienden weer worden teruggezocht.

Via de privacyinstellingen kan de Facebookgebruiker dit allemaal instellen en wijzigen. En het sociale netwerk lijkt te hebben geleerd van de kritiek uit het verleden. Via een speciale pagina en een filmpje legt Facebook nog eens uit hoe gebruikers hun privacy kunnen regelen.

Dat neemt niet weg dat Facebook de verantwoordelijkheid hiervoor helemaal in handen van de gebruiker legt. En daar gaat het nogal eens mis.

Gebruikers van Facebook –en van alle andere sociale netwerken– moeten zich er van bewust zijn dat alles wat ze delen bewaard blijft. Altijd. Al die gegevens worden opgeslagen in enorme databases. Het is het sociale kapitaal dat de gebruiker betaalt in ruil voor het gratis gebruik van het netwerk. Met dat sociale kapitaal verdienen Facebook, Google, Twitter en de rest hun geld.

Wie zich daarvan bewust is én zijn privacyinstellingen serieus neemt, hoeft geen schrik te hebben van Graph Search. Want de langverwachte en veelgevraagde zoekfunctie is ook gewoon een intelligent hulpmiddel dat het voor de doorsnee gebruiker veel gemakkelijker maakt om te vinden wat hij zoekt in de ongelofelijke hoeveelheid informatie die Facebook bevat.