Het hof bepaalde donderdag dat de huidige Nederlandse praktijk, die toestaat om per hectare meer dan 250 kilo stikstof uit te rijden, in strijd is met de Europese limieten. Op grond van EU-regels mag slechts 170 kilo stikstof uit dierlijke mest per hectare worden verspreid. Tijdelijk mocht dat hooguit 210 kilo zijn.

Ook keurt het EU-Hof het af dat Nederland boeren die teveel mest uitrijden alleen een boete oplegt, maar vervolgens niets doet aan de te grote stikstofproductie. Het systeem van de mineralenboekhouding volstaat volgens het hof niet. Er moet een veel striktere mestnorm komen voor boeren.

EU-lidstaten mochten voor bepaalde regio’s wel uitzonderingsregelingen aanvragen. Nederland wilde voor ongeveer 50 procent van het grondgebied, namelijk al het grasland, een uitzondering. De Europese rechters vinden nu dat Nederland daarvoor eerst toestemming nodig had van de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, en niet op eigen houtje had mogen handelen.

Europees commissaris Wallström (milieu) verzet zich al jaren tegen de hoge Nederlandse mestproductie. Zij sleepte de regering in Den Haag na diverse waarschuwingen en diplomatiek overleg op de achtergrond uiteindelijk ook voor het Europese Hof, dat haar nu op alle belangrijke punten gelijk geeft. Zo staat het hof het ook niet volledig toe dat Nederland berekeningen voor de mestnorm voor een deel baseert op uitstoot van fosfaten. Voorafgaand aan de uitspraak sprak Wallström donderdagochtend overigens nog de verwachting uit „er met Nederland op termijn wel te zullen uitkomen”.

LTO Nederland is niet verrast door de uitspraak, maar ergert zich aan het feit dat het hof het mineralen-aangiftesysteem (Minas) niet accepteert. Het hof gaat voorbij aan de milieuprestaties die boeren en tuinders leveren en die in de praktijk kunnen worden aangetoond, aldus de belangenorganisatie.

LTO is van mening dat niet al te dramatisch moet worden gedaan over de uitspraak. Die gaat namelijk over het mestbeleid uit 1999, dat intussen ingrijpend is aangepast. Zo wordt intussen gewerkt met mestafzet-overeenkomsten en mag minder mest over het land worden uitgereden.

De uitspraak van het hof is voor Milieudefensie het bewijs dat de bio-industrie moet verdwijnen. Minister Veerman (Landbouw) moet hier voor zorgen.