Johannes laat zien dat het christelijk geloof zich richt op het welzijn van de hele mens: lichaam, ziel en geest. Maar woorden kunnen door de tijd heen een andere betekenis krijgen. Had men met het woord welvaart toen de hele mens op het oog, nu wordt het vooral sociaaleconomisch gebruikt. Beleidsmakers hanteren allerlei indicatoren om te meten hoe welvarend Nederland is in vergelijking met andere landen. Maar als de discussie te economisch wordt, roepen we dat we ook naar het welzijn moeten kijken. Geld alléén maakt niet gelukkig.

Recent publiceerde het Amerikaanse onderzoeksbureau Gallup een interessant rapport over positieve en negatieve emoties. In 150 landen gingen enquêteurs na hoe mensen zich voelden. Ze keken zowel naar positieve als negatieve emoties. Aan mensen werd gevraagd: „Voelde u zich gisteren goed uitgerust? Werd u gisteren gedurende de hele dag met respect behandeld? Hebt u gisteren veel geglimlacht of gelachen? Hebt u gisteren iets interessants gedaan of bijgeleerd? Hebt u gedurende een groot deel van de dag van gisteren de volgende gevoelens gehad: boosheid, stress, zorgen, droefheid, lichamelijke pijn?”

Nederlanders blijken in het rapport relatief veel positieve emoties te hebben: we staan op veertien van boven. De top tien van landen waar mensen zich het gelukkigst voelen, valt ondertussen absoluut niet samen met de top tien rijkste of veiligste landen. In drie landen uit deze top tien werkt Woord en Daad aan armoedebestrijding: Guatemala, Thailand en de Filipijnen. En wat de veiligheid betreft: El Salvador, Venezuela en Guatemala prijken ook op de top tien van meest gewelddadige landen. Geen van de toptienlanden komt voor op de lijst van de Verenigde Naties met meest ontwikkelde landen.

Aan de onderkant van de lijst ligt het al net zo ingewikkeld. In de top tien met landen waar mensen de meeste boosheid, stress, zorgen, droefheid en lichamelijke pijn ervaren, komen twee rijke landen voor (Singapore en Litouwen), relatief veel middeninkomenslanden (zoals Servië en Georgië) en slechts drie echt arme of gewelddadige landen: Irak, Madagaskar en Togo.

De bevindingen van Gallup geven stof tot nadenken. Welvaart en welzijn hangen niet op een simpele manier samen. Er is slechts een globale samenhang. Een Singaporees kan zich bere-ongelukkig voelen als hij uren in de rij heeft gestaan voor de nieuwste iPad en net voor zijn neus de laatste verkocht ziet worden. Een Venezolaan in een favela kan zich gelukkig voelen als hij ’s avonds met zijn gezin een warme maaltijd verorbert die hij met moeite bij elkaar gescharreld heeft. Saillant: Gallup ontdekte dat sowieso boven een jaarinkomen van 57.000 euro elke extra euro niets toevoegt aan je geluk.

Ach, uiteindelijk zijn het maar statistieken. Daarachter zitten mensen. Een Nederlander die werkloos 2013 ingaat, maakt zich begrijpelijk zorgen, zeker als hij gezinshoofd is. Je wenst hem een baan toe. Een Ethiopiër die ziek is maar geen medicijnen kan betalen en geen schoon water heeft, voelt zich begrijpelijk ellendig. Je wenst hem gezondheid toe. Bovenal hoop je dat beiden met hun zorgen een Toevlucht hebben.

Johannes kan met zijn ”beste wensen” niet dichterbij komen. Hij mag laten zien dat de Heere ook voor 2013 onze hele mens op het oog heeft: „Geliefden, voor alle dingen wens ik dat gij welvaart en gezond zijt, gelijk uw ziel welvaart.”

De auteur is politiek adviseur bij Woord en Daad. Reageren? gedachtegoed@refdag.nl