Als presidentskandidaat beloofde François Hollande zijn kiezers verschillende heikele ethische thema’s op te pakken, zoals het homohuwelijk en de mogelijkheid van euthanasie in geval van „ondraaglijk psychisch of fysiek lijden.” Voor het homohuwelijk ligt er inmiddels een wetsvoorstel, dat volgend jaar behandeld wordt.

Ook rond het thema euthanasie is Hollande voortvarend te werk gegaan. In juli riep hij een negenkoppige commissie in het leven die onderzoek moest doen naar de wenselijkheid van verruiming van de huidige euthanasiewet. Als voorzitter vroeg hij hoogleraar geneeskunde Didier Sicard, een man met een indrukwekkende staat van dienst, onder meer als oud-voorzitter van de Franse nationaal-ethische raad.

De commissie-Sicard peilde de gevoelens in de Franse samen­leving, doordacht de materie, en bracht gisteren advies uit. Het Franse katholieke dagblad La Croix had inzage in het rapport en berichtte er gisteren uitvoerig over. Hollande gaf na ontvangst te kennen volgend jaar juni met een wetsvoorstel over euthanasie te willen komen.

Sicard constateerde grote ontevredenheid onder de Franse burgers over de bestaande wetgeving. Uit peilingen blijkt dat een overgrote meerderheid van de Fransen een ruimere euthanasiewetgeving voorstaat.

Toch luidt het advies van de commissie om zeer terughoudend te zijn met actieve euthanasie. Het eindrapport van Sicard noemt euthanasie „een medische daad die in zijn radicaliteit (…) plotseling en voortijdig het leven afbreekt.” De leden van de raad vrezen bovendien dat „de praktijk van de euthanasie zijn eigen dynamiek ontwikkelt, die zich onttrekt aan effectieve controle en noodzakelijkerwijze tendeert naar verdere verruiming.”

Daarentegen ziet de commissie onder strikte voorwaarden wel ruimte voor „assistentie bij zelfmoord.” Het verschil met euthanasie is dat de patiënt in dat geval eigenhandig een medisch voorgeschreven middel tot zich neemt. Deze praktijk moet echter wel aan strikte randvoorwaarden voldoen, oordelen de commissieleden. Zo moet er sprake zijn van een terminale ziekte en de patiënt moet „vrij, expliciet en herhaaldelijk” de wens tot zelfdoding hebben uitgesproken. Het is „een laatste toevluchtsmiddel”, aldus Sicard.

Het rapport stelt voor alles echter het belang van betere toepassing van de zogenoemde wet-Léonetti uit 2005. Deze wet verbiedt actieve hulp bij zelfdoding, maar biedt ruimte voor palliatieve sedatie: het ‘laten sterven’ van een patiënt. Volgens de commissie-Sicard wordt die mogelijkheid echter nog onvoldoende benut.

Belangrijk voor de commissie is dat palliatieve zorg veel breder beschikbaar wordt. Palliatieve zorg is naar het oordeel van Sicard in Frankrijk nog te veel het exclusieve domein van een groep specialisten.

In een eerste reactie op het rapport-Sicard liet bisschop Pierre d’Ornellas van Rennes in La Croix weten dat Sicard de bakens te ver verzet. Volgens d’Ornellas, eindverantwoordelijke van de werkgroep bio-ethiek van de Franse Rooms-Katholieke Kerk, bestaat er geen vorm van lijden waarvoor geen enkele zorg meer mogelijk is.

België: euthanasie voor kind

In België moeten ook kinderen en jongeren in de toekomst onder bepaalde omstandigheden een beroep kunnen doen op euthanasie. Dat staat in een wetsontwerp van de socialistische partij PS.

Het plan is al meermalen door de socialisten op de kaart gezet, maar heeft het nog nooit gehaald. Het huidige wetsontwerp is ingediend door senator Philippe Malhoux, berichtte de Vlaamse krant De Standaard gisteren.

De Vlaamse christendemocratische CD&V, coalitie­genoot van de regerende PS, benadrukt dat het niet om een regeringsvoorstel gaat.