A. F. Th. van der Heijden: „Niets kan tippen aan de P.C. Hooft-prijs”
A. F. Th. van der Heijden was maandagmiddag thuis, aan het opschrijven hoe het afgelopen jaar was geweest. De schrijver constateerde dat hij het „ondanks het winnen van vier literaire prijzen toch aardig had gered”. Toen kwam het telefoontje: hij is de winnaar van de P.C. Hooft-prijs van 2013.
„Het kwam onverwacht”, zegt Van der Heijden dinsdag. „Ik kreeg een Italiaanse maffiose zwijgplicht opgelegd en mocht tegen niemand iets zeggen. Ik heb me met mijn vrouw toen maar in de drank gestort.” Na de bekendmaking dinsdag veranderde dat. „Verslaggevers en fotografen stonden opeens voor mijn deur. Ik ben dit niet meer gewend.”
Na de dood van zijn enige zoon Tonio op 23 mei 2010 zit hij thuis. „Ik heb weinig sociaal leven en ik kom niet meer in het café, dus dit overviel me wel.” Dat sociale leven heeft hij achter zich gelaten. „Dat komt niet meer terug. De dood van Tonio zorgde voor een soort demarcatielijn in mijn leven. Dat leven is sindsdien geheel gewijd aan mijn werk.”
Het wegvallen van zijn zoon heeft hem wel talrijke literaire prijzen bezorgd. Hij schreef er de requiemroman ”Tonio” over, die onder meer is bekroond met de Libris Literatuurprijs en de NS Publieksprijs. De P.C. Hooft-prijs is voor zijn hele oeuvre, maar Van der Heijden kan zich voorstellen dat de roman een rol heeft gespeeld bij de jury. „Misschien dat ze me daarin van een andere kant hebben gezien. Of dat de aandacht werd gericht op mijn andere werk.”
Van der Heijden ziet de prestigieuze prijs als het hoogste wat een schrijver kan bereiken. „Niets kan tippen aan de P.C. Hooft-prijs.” Maar hij „hunkerde” er niet naar. „Het klinkt afsluitend. Ik wil mijn werk niet verstarren tot iets waar je op terugkijkt. Maar je kunt het ook zien als het begin van iets nieuws. Als een scharnierpunt in het leven.” Hij is nu bezig met drie romans als een vervolg op zijn romancyclus ”De tandeloze tijd”. De eerste, ”Kwaadschiks” geheten, verschijnt volgend jaar.
De auteur heeft nog geen idee wat hij met het prijzengeld van 60.000 euro zal doen. Kleding of andere uitspattingen zullen het in ieder geval niet worden. „Op de dag van het overlijden van Tonio droeg ik een versleten trainingsbroek en een houthakkershemd. Dat draag ik sindsdien elke dag. Vakanties zitten er ook niet meer in. Die associeer ik zo met Tonio.”
Bij eerdere prijsuitreikingen was de schrijver zelf niet aanwezig, hij kon het emotioneel nog niet aan. De P.C. Hooft-prijs wordt uitgereikt op 23 mei, toevallig ook de sterfdag van zijn zoon. „Dat zal niet opzettelijk zijn geweest. Ik doe mijn best erbij te zijn. Ik moet één keer de stap naar buiten zetten.”
