Commentaar: SGP zoekt oplossing
Formeel heeft het hoofdbestuur van de SGP nog geen besluit genomen, maar de contouren van een oplossing voor het vrouwenvraagstuk tekenen zich af. De partij handhaaft in haar beginselprogramma dat de regeertaak de vrouw niet toekomt, maar in reglementen en statuten van de partij zouden de formeel-juridische belemmeringen om een vrouw op de lijsten te plaatsen worden weggenomen. Met andere woorden: als het moet of als een kiesvereniging vrouwen op de lijst wil, zou dat straks kunnen.
Met deze oplossing geeft de SGP formeel uitvoering aan de uitspraak van de Hoge Raad en van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Verschillende juristen van binnen en buiten de partij hebben dat bevestigd. De achterliggende gedachte is dat op grond van het nu geldende recht er geen formele belemmeringen mogen zijn voor actieve participatie van vrouwen in de politiek. Daar zal een partij aan moeten gehoorzamen, wil ze kunnen functioneren.
Tegelijk blijft de SGP op het standpunt staan dat de vrouw de regeertaak niet toekomt. Dat blijft daarom ook in het beginselprogramma staan. Dat verwoordt de idealen en de uitgangspunten. Uit de voorgestelde denklijn mag dus niet worden geconcludeerd dat het partijbestuur kiesverenigingen gaat stimuleren om vrouwen op de kieslijst te plaatsen.
Er is in de geschiedenis van de christelijke politiek vaker sprake geweest van verschil tussen beginselen en praktische uitwerking. Al heeft elk voorbeeld zijn beperking: nog steeds is het ideaal van sommige partijen dat alle onderwijs christelijk onderwijs zou moeten zijn. Maar in de praktijk lukt dat momenteel niet. Daarom is gekozen voor de oplossing om bijzondere scholen te stichten. Niet omdat dit het ideaal is, maar omdat dit in de gegeven omstandigheden de meest haalbare oplossing is.
Van groot belang is dat het zwaar bediscussieerde thema van de vrouw in de politiek geen verwijdering brengt binnen de SGP. Dat is wel een reëel risico. De geschiedenis van de laatste twintig jaar heeft dat ook duidelijk gemaakt. Over weinig onderwerpen is in de lange geschiedenis van de partij zo intensief gesproken als over het vrouwenstandpunt. Tot nog toe is, ondanks de verschillen, de eenheid redelijk bewaard gebleven. Noodzakelijk is dat dit ook de komende periode zo blijft. Juist in het huidige seculiere klimaat is tweedracht binnen christelijke partijen funest.
Spannende vraag zal zijn hoe zwaar de SGP-beginselen voor de achterban wegen. Wil men van daaruit handelen en de regeertaken bij de mannen laten liggen, of zal er een groep partijleden zijn die er toch voor kiest om –ondanks het beginselprogramma– vrouwen op de lijst te krijgen? Het antwoord hierop zal pas in de toekomst helder worden.
Het zal iedereen volstrekt duidelijk zijn, in ieder geval moeten zijn, dat het hoofdbestuur deze denklijn met veel innerlijk verdriet heeft uitgezet. Graag had het bestuur het anders gezien. Maar in de gegeven omstandigheden lijkt dit de minst slechte oplossing te zijn. Het zou daarom ook onterecht zijn te zeggen dat de partij de beginselen loslaat. Scherpe verwijten zijn misplaatst. Ze gaan te gemakkelijk voorbij aan de onmogelijke positie waarin het hoofdbestuur door de gerechtelijke uitspraken is gedrukt.
Wanneer de gedachtebepaling inderdaad uitmondt in een besluit, vraagt dat aan de andere kant ook behoedzaamheid bij die partijleden die geen moeite hebben met de vrouw in politiek. Zij moeten beseffen dat het daadwerkelijk plaatsen van een vrouw op een lijst de eenheid onder druk zet. Er blijven immers leden die hier om hun geweten niet in mee kunnen gaan. Geldt hier dan niet de regel van Paulus: Als ik weet dat ik mijn broeder erger, doe ik het niet?