Met zo’n decreet zeg je als president: Het is goed dat er wetten zijn die (de boosheid van) de mens beteugelen, maar voor mijn beleid gelden die niet. Ook de grootste cynicus had niet durven voorspellen dat het weer zo snel mis zou zijn in Egypte.

Voor christenen in Egypte is de situatie uiterst precair. Ze waren altijd al een kwetsbare minderheid, maar nu raken ze ook nog eens afhankelijk van een president die boven de wet staat. Dat is onrustbarend.

De omwenteling in Egypte vorig jaar was indrukwekkend. Ook in een land met een (gematigde) militaire dictatuur bleek het mogelijk tot een vreedzame overgang te komen. Dat was historisch.

Egypte werd daarmee het belangrijkste voorbeeld van wat de Arabische lente is gaan heten. Zeker in het begin bracht dit velen in het Westen onder bekoring, hoewel anderen van meet af hun zorgen hadden. Juist daarom is het belangrijk om de gebeurtenissen in Egypte te blijven volgen.

Het gebeurt heel vaak dat leiders van overgangsregeringen zichzelf macht toedichten. Blijkbaar lokt die situatie dat uit. Ook de vorige Egyptische president, Mubarak, was bij zijn aantreden een man met een belofte. Maar in plaats van te moderniseren legde hij het volk tientallen jaren onder de noodtoestand.

Zo zijn er meer voorbeelden. In Zimbabwe leidde Mugabe de strijd voor vrijheid en onafhankelijkheid. Maar het volk van Zimbabwe was voor de omwenteling waarschijnlijk vrijer dan nu. En is het Cuba van Fidel Castro nu zo’n lichtend voorbeeld?

Veel van deze zogeheten helden van de revolutie werden binnengedragen op de schouders van de vrijheid. Maar uiteindelijk gunnen zij die vrijheid alleen zichzelf.

Morsi had de opdracht een democratisch regime in te stellen. Democratie houdt niet alleen (vrije) verkiezingen in, maar vooral het beginsel van de rechtstaat. Dat betekent dat de wet ook geldt voor de overheid zelf. De gevallen mens kan alleen met macht omgaan als hij zelf aan een teugel ligt.

Men kan natuurlijk vragen of we Morsi in dit uitzonderlijke geval dan niet het voordeel van de twijfel moeten geven. Het is immers maar voor even. Toch is dat niet het geval. Morsi is van de moslimbroeders. En moslimregimes dragen in het algemeen weinig bij aan vrede en vrijheid. Morsi weet ook dat de moslims zijn machtsbasis vormen. Niet de christenen of de seculieren.

Het lijkt misschien geruststellend dat deze regeling slechts geldt tot de komst van de nieuwe grondwet. Maar als die grondwet er al komt, weten we pas welk karakter deze heeft als hij is afgekondigd. En ook al is Morsi nu oprecht van plan zijn decreet op te geven, mogelijk is hij tegen die tijd wel helemaal verslaafd aan de onbeperkte macht.

Wie boven de wet wil staan, is misschien stoer maar niet wijs. In wetten schuilt (als het goed is) wel wijsheid. Dat kan van politici en presidenten niet altijd worden gezegd. Morsi overschat zichzelf daarom schromelijk.