Dr. W. J. M. Voermans: Draagvlak voor EU gebaat bij debat
DEN HAAG – Het betrekken van burgers bij de vraagstukken die spelen in de EU en die zaken inzet maken van politiek debat is de enige mogelijke oplossing om een blijvend draagvlak te creëren voor de steeds ingrijpender beslissingen die in Europees verband moeten worden genomen.
Dat betoogt de Leidse hoogleraar staats- en bestuursrecht dr. W. J. M. Voermans in het Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2012, dat dinsdagmiddag in Den Haag wordt gepresenteerd.
Draagvlak is nodig wil de Europese Unie in de huidige vorm overleven, stelt hij. En burgers hebben, zo blijkt uit peilingen, wel degelijk standpunten over de wijze waarop geprobeerd wordt de euro te redden, de steun aan Spanje en Griekenland en de liberalisering van de markten.
Politieke partijen in Nederland echter hebben helemaal geen trek in debatten over Europese vraagstukken. „Die zien ze voornamelijk als grote electorale bananenschil.”
Krampachtig probeert de politieke klasse in ons land Europa juist te depolitiseren. Europadebatten komen in Nederland nauwelijks van de grond, schetst hij, omdat ons land altijd veel voordeel heeft gehad van de EU. „Dat leidde tot een politieke cultuur waarin grote politieke investeringen (denk aan weerwerk waarbij de kiezers moeten worden gemobiliseerd) onnodig, ja zelfs onwenselijk werden geacht.”
In aanloop naar het referendum in 2005 over de Europese grondwet laaide het debat even op, om daarna weer vrij snel te luwen. De oude gewoonte van depolitisering werd weer opgevat. „Veel partijen blijven steken in de uitleg over de EU en het belang van de Europese samenwerking.”
Dat vindt Voermans „riskant”, omdat dat niet leidt tot „separate debatten over de vraag waar Nederland zou moeten staan in het Europese debat over hervormingen van de financiële sector, migratiebeleid, onderdelen van het landbouwbeleid, et cetera, maar het debat in wezen binair maakt en verkleint tot de vraag: bent u voor of tegen de EU?”
In andere landen, schetst Voermans, zijn politici juist wel tot het inzicht gekomen dat voor het draagvlak voor Europees beleid een inhoudelijk nationaal parlementair debat nodig is.
CU-Kamerlid Segers onderstreept dat elders in het jaarboek. „Veel mensen erkennen de zegen van Europa, maar zij zullen vroeg of laat afhaken als dat een doordenderende trein is met alleen profeten op de bok.”
