De tijd is echter veranderd. Huizen staan soms jarenlang te koop. De werkloosheid slaat toe. Solide bedrijven vallen om en werknemers komen soms bij tientallen tegelijk op straat te staan. Crisistijd, is dat eigenlijk wel een goed moment om dankdag te houden? Is het wel terecht en zelfs gepast om dankdag te houden?

Vroeger zei men als het regende: God opent de sluizen van de hemel. Tegenwoordig weten we beter. We praten over waterdamp die condenseert, wolken vormt en bij botsing van luchtstromingen onder invloed van de zwaartekracht als regen naar beneden valt. We weten hoe het werkt en ook dat het wel een beetje achterhaald of zelfs aanmatigend is om te denken dat God daar direct de hand in heeft.

We zijn het verleerd om met God te rekenen als zijnde een God Die handelt en ingrijpt. Sterker nog: als Hij ons bezoekt met Zijn oordelen dan ontkennen wij dat ze er zijn!

Zelfs in de kerk kan het zomaar gebeuren dat je verontwaardigd terecht wordt gewezen als je zegt dat het niet goed gaat in de kerk. „Er gebeuren immers toch nog heel mooie dingen, kijk maar: de kerk zit zondags nog vol en veel jongeren bezoeken de catechisatie, dat is elders wel anders.” We willen het oordeel niet zien, ook al zijn er veel zieken of spanningen in de gemeente. We ontkennen het oordeel en roepen elkaar ertoe op om dankbaar te zijn voor wat we van de Heere nog ontvangen. Dit lijkt vroom en degelijk, maar is in feite ongeloof in z’n bruutste vorm.

Van de Egyptenaren lezen we nog dat ze, bij de uittocht van het volk Israël door de Rode Zee, er de hand van God in zien als hun wagens vastlopen. Ik denk dat wij heden ten dage gezegd zouden hebben: „Oei, de drassige grond van de Rode Zee kun je wel bewandelen, maar blijkt niet geschikt voor onze wagens. Laten we maar teruggaan.”

De kennis van God en van Zijn concrete handelen in onze werkelijkheid lijkt soms geheel afwezig. Als reformatorische agnosten twijfelen we wat af en kapittelen de ander als die heel letterlijk Gods Woord wil toepassen op onze tijd. Laat de Bijbel vooral niet buikspreken in je eigen straatje en al helemaal niet als dat straatje mij niet aanspreekt!

Kortgeleden stond in deze krant hoe Calvijn sprak over profetie: „Profetie betekende voor Calvijn de Bijbeltekst uitleggen en toepassen op de situatie van de tijd. Het woord ”accommodeo” is heel sterk, het betekent haast aanpassen aan de tijd. Maar wel door de Geest geleid.”

Hoeveel prediking heeft een profetisch karakter in de zin zoals Calvijn dat typeert? Een dominee moet er maar niet op rekenen dat het hem volle kerken zal opleveren; ook in de Bijbel lezen we niet veel van waardering en bijval voor de profeten. Het Woord van God toegepast op onze tijd heeft ook weinig weg van een oude waarheid die we al twintig of zestig jaar ongewijzigd aanhoren en die ons het goede gevoel geeft dat wij het in de kerk nog bij het juiste eind hebben.

In de Bijbel lezen we dat crises ontstaan als we Gods geboden niet al te letterlijk nemen, onze tienden niet geven of wel prachtige huizen voor onszelf bouwen, maar het bouwen van Gods huis erbij laten zitten. We draaien de volgorde om: eerst een volle portemonnee en voldoende comfort en dan de Heere en Zijn huis en dienst. We geven dus ‘laatstelingen’ in plaats van eerstelingen.

God laat niet met Zich spotten. In Amos 5 spreekt Hij Zijn afkeer uit: „Ik haat, Ik versmaad uw feesten, en Ik mag uw verbodsdagen niet rieken. Want ofschoon gij Mij brandofferen offert, mitsgaders uw spijsofferen, Ik heb er toch geen welgevallen aan; en het dankoffer van uw vette beesten mag Ik niet aanzien. Doe het getier uwer liederen van Mij weg.” Durven wij het aan om volgende week dankdag te houden?

De auteur heeft een managementfunctie in een ziekenhuis. Reageren? nietbijbroodalleen@refdag.nl.