De afgelopen jaren bleek dat veel dichters bereid waren Dichter des Vaderlands te worden, maar dat ze geen zin hadden om campagne te voeren of mee te doen aan een verkiezing. Ook is het dichterschap niet langer meer slechts een eretitel, maar „een in het oog springende functie met veel mogelijkheden om een breed publiek enthousiast te maken voor poëzie”.

Bij de laatste verkiezing in 2009 kon het publiek via internet kiezen op vijf genomineerde dichters. Een commissie van deskundigen had vooraf een lijst met geschikte dichters opgesteld. De genomineerden moesten toen campagne voeren om stemmen te winnen.

De procedure was dat jaar al strenger dan bij de verkiezing in 2005, waar in principe elke dichter aan kon meedoen. Toen werd wijlen Driek van Wissen gekozen tot Dichter des Vaderlands, nadat hij intensief campagne had gevoerd.

De nieuwe benoemingscommissie stelt volgende maand een profiel vast op basis waarvan de nieuwe Dichter des Vaderlands zal worden aangezocht. De desbetreffende dichter zal de post invullen in samenspraak met de organiserende instellingen.

In de benoemingscommissie zitten onder andere programmamaker Arie Boomsma, dichter Maria Barnas, schrijfster Kristien Hemmerechts en politica Mei Li Vos.

De titel van Dichter des Vaderlands werd in 2000 geïntroduceerd. Toen werd de inmiddels overleden Gerrit Komrij gekozen. In 2004 nam Simon Vinkenoog (ook overleden) het stokje voor een jaar over.

De organisatie is in handen van onder meer Poetry International, de Koninklijke Bibliotheek, de NTR, Poëzieclub en NRC Handelsblad.