Hartelijk gezag
Nee, ik was als tiener niet altijd makkelijk voor mijn docenten. Natuurlijk was het buitengewoon interessant wat zij zoal te melden hadden over hun favoriete vak. Nog veel interessanter was echter de interactie tussen ons als klasgenoten onderling. Daar wilde ik niets van missen. Je groepspositie als puberende scholier moest je continu veiligstellen. Iedere prikkel betekende een uitdaging tot reactie. Scheepsmaat Woeltje, in een strak georganiseerd schoolsysteem.
Het leven van een puber is een ratrace om erkenning en aanvaarding. Feit is dat met name jongens massaal de leukste willen zijn. Zeker de haantjes. Opvallen is de boodschap, dat mag desnoods wat kosten. Wat is een uur nakomen, als je nog maanden kunt napraten over een goed gerichte M&M tegen het bord? Wat hindert een boze leraar, als je enkele seconden ‘leuk’ kunt doen? Tieners hebben daar veel voor over.
Ik herinner me dat ik weer eens voor het bureau stond van een conrector. Een echte. Eén met hart voor zijn leerlingen. Terwijl ik mezelf verdwaasd afvroeg waarom ik nu weer uit de les was gezet, keek hij me doordringend aan. „Steven, ik ga jou nu geen straf geven. Dat helpt toch niet. Maar vertel eens, waarom doe je eigenlijk zoals je doet?” Die vraag had ik allerminst verwacht. Ik was compleet uit het veld geslagen. Er ontstond (van mijn kant hakkelend) een echt gesprek. Die conrector bereikte in een kwartier meer dan honderden blaadjes strafwerk. Hij nam me serieus, daardoor gaf ik me volledig. Vorig jaar kwam ik hem tegen. Hij kende mij niet meer. Ik hem wel. Deze man staat op de eretribune van mijn leven. Met lof.
Onder een laag van bravoure en onrustig tienergedrag ligt een wereld van twijfel en onzekerheid. Steek daarom als gezagsdrager in op het hart, voordat je met deze tieners spreekt over hun gedrag. Je ontdekt dan dat tieners niet op het oorlogspad zijn, maar slechts hunkeren naar erkenning en aanvaarding. Tegen elke prijs. En aangezien zij met hun klasgenoten meer te doen hebben dan met een individuele docent of leidinggevende is de keuze snel gemaakt. Sorry, gezagsdrager, zo werkt het nu eenmaal.
Als ervaringsdeskundige, als tiener én als leerkracht, pleit ik voor hernieuwde handhaving van orde en gezag. Tieners moeten ervaren dat ze oogsten wat ze zaaien. Tegelijkertijd is deze straf alleen effectief als die gepaard gaat met een werkelijke ontmoeting op hartniveau. Aanvaard en erken tieners zoals ze zijn. Houd van hen.