En dat hoeft ook niet. De meerderheid van de Tweede Kamer stemt ermee in dat het mes diep in de overheidsuitgaven gaat. De felle kritiek van oppositiepartijen op de beleidsvoornemens kon dat niet verijdelen.

Daarbij heeft de grootste oppositiepartij, de PvdA, geen sterke indruk gemaakt. Allerlei wijzigingsvoorstellen doen zonder er een prijskaartje aan te hangen, is luchtfietserij. Terecht werd PvdA-leider Bos op dit punt geattaqueerd.

Feitelijk zorgde alleen de medicijnknaak voor enige politieke commotie. Die maatregel lag niet alleen de oppositie zwaar op de maag, maar ook het CDA wilde ervan af. Uiteindelijk deed CDA-leider Verhagen het voorstel de patiëntenbijdrage per recept komend jaar niet in te voeren en in plaats daarvan het eigen risico in 2005 met 50 euro te verhogen.

Dat leverde hem scherpe kritiek van de oppositie op. Dat was ook wel begrijpelijk. Uiteindelijk zouden patiënten, en met name die met de lagere inkomens, ook deze maatregel in hun portemonnee voelen.

Tot ieders verrassing bood de premier aan het eind van het debat zelf een oplossing. Het kabinet denkt aan een maximum van 100 euro per jaar. Voor mensen die noodzakelijkerwijs veel medicijnen gebruiken, is daarmee de scherpe kant van de maatregel enigszins afgevijld. In politieke kringen is Balkenende nu de gevierde probleemoplosser.

Dat dit kabinet erin is geslaagd de Kamer te overtuigen van de noodzaak van deze ingrijpende bezuinigingsoperatie is een prestatie. Voor een deel heeft dat te maken met het optreden van Balkenende.

Van zijn regeringsploeg en van de coalitiepartners lijkt hij volstrekte loyaliteit te verlangen en te krijgen. Dat tekent het gezag dat hij inmiddels in die kringen heeft verworven en het geeft hem de mogelijkheid om met zelfvertrouwen het debat te voeren.

Tegelijk bewijst het verloop van de algemene beschouwingen dat iedereen de ernst van de economische situatie in ons land beseft. Daarom is er nauwelijks discussie over de vraag of er bezuinigd moet worden, maar wel over de plaatsen waar gesnoeid wordt. Niemand vindt het prettig dat bij hem het mes er extra diep wordt ingezet.

Toch zijn er mensen die heel begrijpelijk bezorgd zijn. Zo voelen groepen chronisch zieken, gehandicapten, ouderen en jonge werklozen zich wel heel in het bijzonder getroffen door de regeringsplannen. En dat terwijl zij behoren tot de kwetsbare groepen in de samenleving.

Juist voor hen zou de overheid een vangnet moeten bieden. Desnoods ten koste van degenen die wel op eigen benen kunnen gaan en staan. Dat evenwicht is in de huidige regeringsplannen niet voldoende aanwezig.