Commentaar: Een andere koers bij Rutte II
Rutte en Samsom zijn eruit. Na nog geen twee maanden onderhandelen konden zij maandagmiddag een regeerakkoord presenteren. Dat is opmerkelijk kort als men de naoorlogse parlementaire geschiedenis overziet.
Nu leert een volkswijsheid dat haastige spoed zelden goed is. Maar het feit dat de twee onderhandelaars met voortvarendheid een coalitieakkoord in elkaar hebben gezet, getuigt van daadkracht. En dat heeft ons land in deze tijden van crisis hard nodig.
Het kan niemand verbazen dat de plannen van Rutte en Samsom voor elke burger consequenties zullen hebben. De financieel-economische situatie is zo belabberd dat herstel alleen valt te verwachten als iedereen zijn schouders eronder zet. Heel begrijpelijk daarom dat Rutte gisteren waarschuwde: iedereen gaat het voelen. Dat kan ook niet anders.
Toch is de vraag gewettigd of de lasten wel eerlijk worden verdeeld. Met name de ouderen en gezinnen gaan pijn lijden. Ouderen omdat het kabinet gaat snoeien in de uitgaven voor langdurige zorg. Daarnaast wordt de huishoudelijke hulp inkomensafhankelijk gemaakt en de verzekerde zorg ingeperkt. Daar hebben vooral mensen op leeftijd last van.
Gezinnen worden getroffen door aanpassing van de kinderbijslag, waarbij niet alleen het bedrag per kind omlaaggaat, maar ook de regelingen voor het aantal kinderen van negen naar vier wordt teruggebracht. Verder zullen vaders en moeders moeten bijdragen in de kosten voor schoolboeken en wordt de ov-jaarkaart voor studenten afgeschaft. Hoewel er voor de laatstgenoemde maatregel best argumenten zijn aan te dragen, betekent dit wel dat studerende kinderen vaker bij hun ouders zullen aankloppen om de reis naar school of universiteit te bekostigen.
Behalve dat dit nieuwe kabinet ingrijpende maatregelen neemt om ons land financieel-economisch weer op orde te krijgen, kan men ook constateren dat er op immateriële punten een andere koers wordt ingezet. Voor de gewetensbezwaarde ambtenaar is geen plaats meer. De bescherming van het ongeboren leven wordt niet verbeterd. De zogenoemde enkelefeitconstructie verdwijnt uit de Algemene wet gelijke behandeling, waardoor scholen leerkrachten niet meer mogen ontslaan vanwege hun homoseksuele levenspraktijk. Als het gaat om de vrijwillige beëindiging van het leven sluit de nieuwe regering aanpassing van de wet (lees: verruiming van de regels) niet uit.
Concluderend kan worden gezegd dat er in Den Haag een frisse wind gaat waaien. Positief is dat er nu stappen worden gezet die al enkele jaren geleden hadden moeten worden gemaakt.
Tegelijk betekent die nieuwe wind ook dat de draad die na paars II bleef liggen nu weer wordt opgepakt. De seculiere koers wordt vervolgd. Niet dat er nu direct grote wijzigingen zijn op immateriële punten, maar de koers wordt wel enkele graden verlegd. En over een lange afstand, dus na verloop van langere tijd, heeft een kleine koerswijziging altijd grote afwijkingen. Dat is het verontrustende van deze nieuwe plannen. Samengevat: het wordt echt anders en dat is niet onverdeeld positief.