Laat direct duidelijk zijn: de motieven en de vorm zijn heel verschillend. Thuislezers kiezen ervoor kerk aan huis te houden omdat zij geen geestelijk voedsel ontvangen in de bestaande kerken. Zij lezen preken van overleden predikanten van wie de nagelaten geschriften wel het begeerde voedsel bieden. Met die constatering stellen zij vragen aan de kerken. Worden daar stenen voor brood gegeven?

Mensen die zich willen aansluiten bij de internetkerk van de PKN hebben vaak andere motieven. Zij zijn niet zozeer ontevreden met de prediking in hun plaatselijke gemeente, maar vinden het gemakkelijker om thuis te luisteren naar de preek. Soms zal dat gebeuren omdat men fysiek niet meer in staat is om naar de kerk te gaan. Maar ongetwijfeld is er ook een categorie mensen die het gewoon gemakkelijk vindt om op zondag thuis op de bank te luisteren.

Helemaal nieuw is de ”kerkdienst via een zendapparaat” niet. Al jarenlang maken mensen die ziek of zeer slecht ter been zijn gebruik van de kerktelefoon. Toch is er een belangrijk verschil met de toekomstige internetkerk. Die wordt geleid vanuit een landelijk centrum. Mensen uit alle hoeken van het land kunnen luisteren. Ze kunnen ook lid worden van deze kerk. Digitaal pastoraat is eveneens mogelijk.

Nu gebeurt dat laatste ook binnen bestaande kerkelijke gemeenten. Predikanten en ouderlingen krijgen via e-mail vragen van gemeenteleden waarop ze weer per mail antwoorden. Soms voelen mensen zich vrijer om via de computer hun pastor deelgenoot te maken van hun zorgen dan wanneer dominee tegenover hen zit.

Toch is er ook in die situatie een belangrijk verschil. Mensen raadplegen hun eigen predikant of ouderling, die hen persoonlijk kent. Dat laatste zal in veel gevallen onmogelijk zijn bij de toekomstige internetkerk.

Een belangrijk aspect van de christelijke kerk is dat ze gemeente wil zijn. Met alle tekort probeert ze op die manier iets zichtbaar te maken van de gemeenschap der heligen. De kerkgang houdt meer in dan luisteren naar een preek, al is die wel het centrale moment. Wanneer de gemeente samenkomt, is ze ook geroepen de onderlinge gemeenschap te oefenen, elkaar bij te staan en te vermanen. Daarom roept de schrijver van de brief aan de Hebreeën op de onderlinge samenkomsten niet na te laten. In dezelfde lijn staat het antwoord van zondag 38 van de Heidelbergse Catechismus, dat zegt dat we verplicht zijn op de rustdag naarstig tot de gemeente Gods op te komen.

Gebruikers van de internetkerk zullen ongetwijfeld argumenten hebben voor hun keus. De bedenkers zullen mogelijk stellen: Als we dit alternatief niet bieden, horen mensen nooit meer het Woord van God. Thuislezers wijzen soms terecht op tekorten van de kerk. De kerk moet zich beide signalen aantrekken. Maar wie op zondag niet naar de gemeente gaat, verzaakt een belangrijke christelijke plicht. Morgen staan de deuren weer open.