Als de bus, waarin het bevolkingsonderzoek naar borstkanker plaatsvindt, bij je in de buurt heeft gestaan, kun je erop wachten: „Weet je het al…?” Hoe dichtbij het ook komt, bij een buurvrouw, vriendin of zus, het wordt pas realiteit als je zelf die boodschap krijgt.

In ”Geloof, hoop en… borstkanker” wordt een aantal vrouwen uit christelijke kring (ze komen uit onder meer de Protestantse Kerk in Nederland en uit de Gereformeerde Gemeenten) geportretteerd die hun verhaal vertellen. Hoe ga je om met die boodschap, waarvan je altijd dacht dat de wereld stil zou staan en je niet meer verder zou kunnen als het je zou overkomen?

Een klein jaar geleden overkwam het mij, niet als gevolg van de controle in de bus, maar via mijn jaarlijkse mammografie in het ziekenhuis, want ik kom uit een risicovolle familie. Ik herken mijn eigen schrik in de verhalen en ik deel de ervaringen van de vrouwen in het boek. Hoe afhankelijk je bent van de houding van een oncoloog, een radioloog, een chirurg. Hoe belangrijk het is om de juiste informatie te krijgen, zodat je weet wat je te wachten staat. Hoe een menselijke benadering, een troostvol gebaar en wat persoonlijke aandacht je kunnen helpen de schrik en de chaos het hoofd te bieden.

„De grond zakt onder je voeten weg…” Dat is de kreet die je wel hoort als reactie op het slechtnieuwsgesprek. Daarmee wordt dan bedoeld dat je bestaansgrond wankelt. Alles kan stuk, alles is al stukgegaan terwijl je je helemaal niet ziek voelde. Het is een heftige gewaarwording dat je ”het foute”, ”de gevreesde ziekte” bij je draagt, zonder dat je het wist.

Hoe moet je verder als je niet geloven kunt (of wilt) in een andere bestaansgrond, een die boven jouw eigen tijd van leven uitstijgt? Hoe belangrijk is bij deceptie of tegenslag het Hogere Adres waar je terechtkunt op elk uur van de dag en in elke slapeloze nacht.

Ontroering

Ik heb de ervaringen van mijn lotgenoten met ontroering gelezen. Hun moed en dapperheid heb ik herkend, hun strijd en overgave meegevoeld, van de eerste heftige schrik tot het besef dat deze ziekte zijn impact zal blijven houden op je leven.

En met hen kan ik dankbaar zeggen dat het niet alleen negatieve ervaringen zijn. Want soms word je zo uitgetild boven je zorgen, omdat je voelt dat God er is, dat Hij je hoort. Hij geeft je precies die tekst waarmee je verder kunt, of dat lied waarop je zat te wachten. Hij regelt de hand op je schouder of de kus op het juiste moment.

In dit boek zijn vrouwen aan het woord die de kracht en de aanwezigheid van God hebben meegemaakt en daarnaast het medeleven van mensen als zegen hebben mogen ervaren, zodat ze durven zeggen dat deze periode van ziekte en angst hun leven veranderd heeft, hun vertrouwen heeft opgeleverd en ten diepste verrijkend is geweest.

Toen ik het boek uit had, was het me weer zo helder hoe het geloof in God je dragen kan en hoe het kan zijn als een licht in een donkere nacht. Maar daarnaast besefte ik eens temeer hoe arm en alleen je bent als je dat vertrouwen niet bezit. Waar moet je heen als je niemand kent die sterker is dan je ziekte?

Authentiek

Dit boek bevat integere, authentieke levensverhalen die stuk voor stuk begrip en ontroering oproepen. Hanneke Arentsen, een van de geïnterviewde vrouwen, schreef bij elk hoofdstuk een korte overdenking. Ik zou het boek graag aan iedereen aanbevelen die met borstkanker te maken krijgt. Het is niet bijzonder als je de diagnose borstkanker krijgt, maar het is wel bijzonder als je erdoorheen geholpen wordt, en dat is precies wat deze vrouwen uitdragen.

Daarnaast had ik graag een plaats ingeruimd voor de volgende onderwerpen: de soms heftige bijwerkingen van de (anti)hormoonmedicatie die vrouwen soms vijf, soms zeven jaar moeten slikken. Ik heb aan den lijve ervaren hoe, na de periode van ontdekking, operatie, bestraling en/of chemokuren, juist door de Tamoxifen en Arimidex zo veel onrust, gejaagdheid en gevoelens van vervreemd zijn van jezelf, kunnen opspelen. En natuurlijk blijft God ook dan Dezelfde, maar ik niet. Eerlijk gezegd vind ik het vechten om mezelf terug te vinden moeilijker dan het vechten tegen de ziekte.

Ook had het klinisch-genetisch onderzoek kunnen worden genoemd. Want vooral voor moeders van dochters en/of kleindochters is het wel heel belangrijk om te weten of je drager bent van het erfelijke BRCA-gen 1 of 2.

Gelukkig staat het belangrijkste wel in het boek: God is er als je Hem nodig hebt. Niet één keer, maar telkens weer. Wanneer jij 
de draad weer kwijt bent, knoopt Hij hem vast. Nee, niet met dat inmiddels bekende roze strikje van Pink Ribbon, maar met de onverbrekelijke ‘reddingslijn’ van Zijn liefde.

Boekgegevens

”Geloof, hoop en… borstkanker”, Alinda Rutgers (red.);

uitg. Voorhoeve, Utrecht, 2012; ISBN 978 90 297 20687; 96 blz.; € 14,95.