De CDA-bewindsman heeft dat geld ook wel nodig. Samen met minister Remkes van Binnenlandse Zaken presenteerde hij vorig jaar het zogeheten Veiligheidsprogramma, waarin wordt aangekondigd dat de misdaad de komende jaren drastisch de kop zal worden ingedrukt. In 2006 moet er zicht zijn op een daling van de criminaliteit met 25 procent. In de 56 wijken met de ernstigste problemen moet het resultaat in dat jaar daadwerkelijk zijn bereikt.

Niet alleen de politie, ook de rechterlijke macht krijgt extra geld: zo’n 58 miljoen euro. Dat is vooral bedoeld om ervoor te zorgen dat veel minder dossiers op de plank blijven liggen. Volgend jaar moeten de rechtbanken 8000 strafzaken meer afwerken.

Door de vele inspanningen op het gebied van criminaliteitsbestrijding zal ook het openbaar ministerie het drukker krijgen. De begroting voorziet dan ook in een verhoging van het budget met 36 miljoen euro. Het is de bedoeling dat de politie steeds meer zaken zal aanleveren die voor de rechter gebracht moeten worden. Donner verwacht dat het OM volgend jaar zo’n 20.000 zaken extra op het bordje krijgt. Die toename zal als het goed is oplopen tot 40.000 zaken extra in 2006.

Daarbij zal het OM voorrang geven aan jeugdzaken, de aanpak van veelplegers en zeer ernstige delicten. Tegelijk krijgen de officieren van justitie meer mogelijkheden om zaken buiten de rechter om af te handelen. De verdachte moet daar dan wel mee instemmen.

Een andere manier om de werkdruk in de strafrechtketen te verminderen, is vereenvoudiging van de procedures en een effectievere afhandeling van zaken. Daarom zal wettelijk worden geregeld dat vonnissen bij bekennende verdachten worden versimpeld en dat het OM meer overtredingen via transacties kan afdoen.

Niet alleen in de strafrechtsector zal de rechter worden ontlast. Donner wil laten onderzoeken hoe conflicten tussen burgers onderling op een alternatieve manier kunnen worden opgelost. Hij denkt aan ”mediation”, waarbij een onafhankelijk derde het geschil tot een oplossing brengt, aan arbitrage en aan bindend advies. Binnenkort zal het kabinet zich hierover uitspreken. Het geld dat met de alternatieve vormen wordt bespaard, kan worden gebruikt voor zaken die echt bij de rechter thuishoren.

Vanaf volgend jaar komt er ook extra geld voor de aanpak van veelplegers. Als de Tweede Kamer met het plan instemt, kunnen ze zo nodig tot twee jaar cel worden veroordeeld. Veelal gaat het om jongeren die moeilijk van het slechte pad af te brengen zijn en op die manier de samenleving veel last bezorgen. In de grote steden lopen al projecten om vat te krijgen op veelplegers. Donner wil daar met een pakket aan maatregelen nauw bij aansluiten. Ook mogen instellingen die proberen jeugdige veelplegers in het goede spoor te krijgen, verder uitbreiden.

Speciale aandacht vraagt de bewindsman voor de verantwoordelijkheid van ouders bij de opvoeding. Gezinnen die in aanraking komen met de politie omdat hun kind in de fout is gegaan, zullen soms ondersteuning bij de opvoeding moeten aanvaarden. Ook zullen ouders moeten meebetalen aan de kosten die de overheid maakt, bijvoorbeeld bij jeugdbeschermingsmaatregelen en Halt-afdoeningen.

Doordat de rechterlijke macht meer zaken zal afhandelen, zal er volgend jaar ook meer behoefte zijn aan cellen. Vergeleken met vorig jaar zal de capaciteit met 2500 plaatsen worden uitgebreid. Dat wil niet zeggen dat er alleen maar cellen bijkomen. Voor een deel kan het toegenomen ’aanbod’ worden verwerkt door het uitbreiden van elektronische detentie en taakstraffen. Een andere manier om de groei op te vangen is het versoberen van de bestaande voorzieningen voor kortgestraften en voor vreemdelingen.