Commentaar: Grenzen aan de persvrijheid
Vrijheid van drukpers is een groot goed. Daar moeten we zuinig op zijn. Tegelijk weet iedereen dat daar waar vrijheid ongebreideld is, ze gemakkelijk in bandeloosheid kan ontaarden. Daarom wordt geregeld gediscussieerd over de grenzen van de persvrijheid. Bijna niemand pleit er daarbij voor deze wettelijk te definiëren. Media kunnen dan gemakkelijk het voertuig worden van een bepaalde ideologie.
Omdat er toch ergens een grens moet zijn, wordt vaak gewezen op het mechanisme van zelfregulering door de media en de correctie door de publieke opinie. Die zouden kunnen voorkomen dat vrijheid ontaardt in bandeloosheid.
In de praktijk valt dit nogal tegen. Van zelfregulering bij de media is nauwelijks sprake. Natuurlijk heeft elk medium beleidskaders voor wat men wel en wat men niet wil publiceren of uitzenden. Maar die blijken zeker, maar niet uitsluitend, bij commerciële omroepen vaak te wijken voor de vraag hoe men zo hoog mogelijke kijkcijfers haalt. Elke ethisch norm lijkt daaraan ondergeschikt, ervan uitgaande dat de vraag of er normen worden overschreden nog wordt gesteld.
De SGP heeft Kamervragen gesteld over een uitzending van RTL waarin realityster Barbie een dochter krijgt. Kijkers zijn getuige van de bevalling. Onmiddellijk leidt dit optreden van de SGP tot irritatie in de media. Zo’n uitzending moet toch kunnen.
Toch kan men zich afvragen of hier grenzen worden overschreden. Een kwetsbaar kind heeft behoefte aan veiligheid en geborgenheid. Is die er nog wel als miljoenen kijkers haar later kunnen vertellen: „Ik zag dat jij geboren werd?” En mag een intiem moment als een bevalling gebruikt worden om daar geld aan te verdienen? Prevaleren hier niet de sensatie en de portemonnee boven het belang van het kind?
Dat klemt temeer omdat een van de ouders vooraf heeft gezegd dat het kind nooit verwekt zou zijn als er geen geld te verdienen was aan een tv-programma, zoals presentatrice Catherine Keyl dinsdagmiddag voor de radio vertelde. Wie, zoals RTL, daar ruimte voor biedt, heeft zijn ethische normen wel erg uitgehold en moet nooit meer aanmerkingen maken op kinderhandel.
De hoge kijkcijfers voor het RTL-programma maken duidelijk dat het publiek evenmin het idee heeft dat hier normen overschreden worden. Dat is een onthutsend signaal als het gaat om de morele staat van ons land.
Als een bevalling op tv wel moet kunnen, waarom is er dan zo’n enorme ophef over een artikel in deze krant over Boer zoekt man. Daarin werd op Bijbelse gronden bezwaar gemaakt tegen het homohuwelijk zonder dat de homoseksuele medemens werd afgewezen. Het artikel was zeker niet alleen maar bedoeld voor de eigen achterban, maar ook om een tegengeluid te laten horen in de samenleving. Inmiddels is een klacht ingediend bij het Meldpunt Discriminatie. Kennelijk mag men op grond van de geloofsopvatting niet meer zeggen dat het huwelijk een unieke relatie tussen een man en een vrouw is. Dat zou te ver gaan. Dat is het omkeren van oude waarden. Herbezinning op wat in de media kan en niet kan, zou misschien toch nuttig zijn.