Onderwijsadviezen aan de formateurs
De onderhandelaars van VVD en PvdA, Rutte en Samsom, presenteerden maandag hun deelakkoord over de begroting voor 2013. Dinsdag zetten ze de onderhandelingen over een regeerakkoord tot 2017 met frisse moed voort. Ook over onderwijs zal het een en ander worden afgesproken. Bestuurders uit het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs en hoger onderwijs dienen hun verlanglijstjes bij de onderhandelaars in.
„Extra geld voor basisonderwijs nodig”
„In het primair onderwijs is veel in beweging. Concludeerde de commissie-Dijsselbloem niet dat rust in het onderwijs broodnodig is? Mijn advies aan de informateurs: Leg dat rapport weer boven op de stapel.
Stop het doorschieten in bureaucratie. Versimpel de procedure en opzet van passend onderwijs. Er wordt nu veel geld en energie aan besteed, terwijl op de werkvloer druk en onduidelijkheid toenemen.
Meer zorg voor leerlingen is een prima uitgangspunt. Zorg voor meer handen in de klas. Maak ”social return” ook van toepassing op het onderwijs. Voor veel mensen met een uitkering is er werk in en om de school.
Zorg dat er geld met de plannen meekomt. Elke basisschool komt onder meer 20.000 euro tekort op de jaarlijkse exploitatie. Stijging van energie- en woonlasten wordt niet gecompenseerd. Repareer!
Onderwijs en zorg, educatie en opvoeding lopen door elkaar. Maak een duidelijke scheiding. Kieper maatschappelijke problemen niet over de schutting van onderwijsinstellingen. De school is verantwoordelijk voor goed onderwijs, ouders voor de opvoeding en gezonde voeding, en gemeenten voor optimale zorg en terugdringen van uitval en overlast.
Bied ruimte voor schoolmaatschappelijk werk in de school. Laat tot slot de verworvenheden van de vrijheid van onderwijs intact. Daar ligt de basis voor beter burgerschap.”
Drs. T. C. Segers MBA-ME, directeur-bestuurder van de vereniging protestants-christelijk primair onderwijs PCPO Krimpenerwaard
„Meer vrijheid in voortgezet onderwijs”
„Mijn eerste advies is om schoolinstellingen vrij te laten om identiteitsgebonden onderwerpen in de les aan te bieden. De verplichte voorlichting op scholen over homo- en transseksualiteit, waarover vrijdag is besloten, is hiermee niet in lijn.
Verder moeten scholen meer vrijheid krijgen om de zogeheten functiemix in te vullen. Alle docenten in de bovenbouw automatisch laten doorgroeien naar de hoogste salarisschaal LD in 2014, zorgt voor scheefgroei in de schoolorganisatie. De onderbouw groeit onvoldoende mee. Geef scholen dan ook meer vrijheid om criteria te bepalen op basis waarvan docenten kunnen doorgroeien, en laat dit geen automatisme zijn.
De bekostiging in het voortgezet onderwijs loopt uit de pas met de reguliere kostenstijgingen. Onderwijsinstellingen moeten nu maatregelen nemen om de kosten te verlagen die niet ten goede komen aan de kwaliteit van het onderwijs, zoals het vergroten van de klassen. Daarnaast is de materiële bekostiging al jaren ontoereikend.
De centralisatie van de onderwijshuisvesting van gemeenten naar schoolbesturen mag wat ons betreft worden doorgevoerd. Nu blijven er (onnodig) kosten hangen bij de lokale overheid.
Laat de overheid de focus houden op de onderwijsdoelen en kwaliteit. Geef scholen bijvoorbeeld meer armslag bij de invulling van de onderwijstijd.”
Ing. G. J. Cornet RI, voorzitter college van bestuur Ichthus College te Veenendaal
„Ov-jaarkaart voor beroepsonderwijs”
„Tijdens het formatieproces zal het ongetwijfeld over het mbo gaan. Met 630.000 studenten is het een omvangrijke sector, die opleidt voor een grote variëteit aan beroepen. De diversiteit in de mbo-sector biedt keuzemogelijkheden, zowel voor de soort opleiding als voor de soort school. Hierdoor kan ook gekozen worden voor een bepaalde identiteit. We gaan ervan uit dat deze ruimte blijft. Diversiteit is een impuls voor betrokkenheid en kwaliteit.
Bedrijven en instellingen vragen naar mbo’ers die zijn toegerust met een moreel kompas. Aandacht voor waarden en normen is daarbij essentieel. Als Hoornbeeck College gebruiken we daarvoor de Bijbel als richtinggever. Die inspiratiebron gunnen we iedere mbo-instelling.
Het aantal mbo-instellingen is aanzienlijk kleiner dan het aantal scholen voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Hierdoor moeten mbo-studenten langer reizen, met soms hoge kosten. Wij pleiten voor een tegemoetkoming in de reiskosten, bijvoorbeeld in de vorm van een ov-jaarkaart.
Onder de laatste kabinetten is de kwaliteit van het onderwijs terecht een speerpunt geweest. Ons land is gebaat bij goed opgeleide jongeren, en dat vraagt een gedegen opleiding. De overheid zet daarbij sterk in op meetbare onderwijsprestaties. Dat is van belang, maar wij pleiten voor een betere balans, waarbij er meer aandacht en ruimte is voor de vormende betekenis van het onderwijs aan onze jonge mensen.”
Drs. W. J. den Potter, voorzitter college van bestuur van het Hoornbeeck College
„Stop prestatiebekostiging in hoger onderwijs”
„Wat Den Haag vooral belangrijk schijnt te vinden, is de bijdrage van het hbo aan de economie (lees: het nationaal inkomen). Nu is dit inderdaad van belang, maar dat is niet het enige wat telt. Het is een inperking, want ggz-instellingen en ziekenhuizen bijvoorbeeld staan dan in het gunstigste geval op het tweede plan. Welvaart (vooruitgang en maakbaarheid), en niet welzijn (geluk in gebrokenheid) is de onderliggende waarde.
Het gevolg hiervan is dat het begrip onderwijs het karakter krijgt van opleiden van ondernemende professionals voor de arbeidsmarkt. Ook dit houdt een inperking in, want onderwijs is van oudsher veel meer dan opleiden, namelijk opvoeden en vormen van jonge mensen voor het leven, waar het werkzame leven onderdeel van is.
Een derde inperking, die direct voortvloeit uit de twee voorgaande, is de focus op meetbare resultaten, prestaties en rendementen. Een goede hogeschool is niet primair een organisatie met doelen, maar een institutie met waarden. Hart voor de student is iets anders dan service aan een klant. Als we kwaliteit (van onderwijs dat opleiden wordt) meetbaar maken, wordt het uiteindelijk kwantiteit en is ontzieling het gevolg. Structuur en systemen worden dan belangrijker dan cultuur en gedrag, zodat docent en student vermalen worden. Stop daarom met prestatiebekostiging, want als je kwaliteit meetbaar maakt, wordt het kwantiteit.”
Dr. C. P. Boele, voorzitter college van bestuur Christelijke Hogeschool Ede