Milieu en hernieuwbare energievoorziening zijn bij de Kamerverkiezingen geen groot strijdpunt. Alle partijen zijn voor, uiteraard met de nodige nuances. In de politieke arena is het evenmin een vraag of elektriciteit uit windenergie gewenst is; jaarlijks investeert de overheid honderden miljoenen in windmolens.

Toch is er een wezenlijk probleem: er is geen overeenstemming over het antwoord op de vraag of windenergie fossiele brandstof bespaart. Een reëel punt, immers, indien dat niet het geval is, zijn de grote uitgaven aan windenergie weggegooid geld. Vergeet niet, we praten over honderden miljoenen euro’s per jaar.

Aan de ene kant is er de grote groep technici die de molens presenteren als een rendabel, milieuvriendelijk instrument. Zij werken voor de bedrijven die de installaties leveren en er op andere manieren hun brood mee verdienen. Zij worden gesteund door milieuvrienden die, denkend aan frisse wind en vieze steenkool, geen moment twijfelen over het nut en de wenselijkheid van windstroom.

Aan de andere kant zijn er technici die op grond van onderzoek concluderen dat de werkelijkheid anders is. Zij stellen dat windenergie geen of te weinig fossiele brandstof uitspaart om de enorme uitgaven te rechtvaardigen.

Zij wijzen onder meer op de variabiliteit van de wind. Die veroorzaakt destabilisatie van het elektriciteitsnet. Om die op te vangen, moeten conventionele installaties voortdurend op- en afregelen. Dat kost zo veel brandstof dat de besparingswinst verloren gaat.

Voorstanders van windenergie ontkennen dit. Zo blijft de strijd onbeslist. Ondertussen blijven er miljarden naar de windparken gaan.

In augustus ontvingen de minister en de Kamer een nieuw rapport. Het claimt aan te tonen dat windmolens nauwelijks brandstof besparen; niet meer dan een fractie van het beweerde vermogen. CBS-cijfers van de jaarlijkse elektriciteitsproductie en de brandstof die daarvoor nodig is, vormden de basis voor de bewering.

Uit de trends over de afgelopen twaalf jaar is afgeleid dat windmolens weliswaar gemiddeld 
23 procent van hun vermogen aan stroom leveren, maar dat slecht 1,6 procent effectief brandstofvergende elektriciteit spaart.

Mochten deze cijfers correct zijn, dan zijn de investeringen in uitbreiding van de windparken onverantwoord. Met een miniem deel van die kosten is het mogelijk om via besparing een veel grotere milieuwinst te boeken.

Het rapport was voor VVD’er R. Leegte aanleiding tot het stellen van Kamervragen. Hij dringt erop aan dat er een grondig onderzoek wordt ingesteld naar de effecten van de variabiliteit van de windstroom op het brandstofverbruik bij de elektriciteitsvoorziening in haar geheel.

Zo’n onderzoek is omvangrijk. Bovendien vallen de kosten ervan in het niet bij de bedragen die momenteel aan windparken worden uitgegeven. Het is daarom te hopen dat de minister die suggestie overneemt, zodat er weloverwogen gekozen kan worden voor of tegen windenergie.

De auteur is natuurkundige.