„De regering in Peking is een vooruitstrevend, onbaatzuchtig team van eensgezinde bestuurders. China’s regeringssysteem staat volgens sociale wetenschappers wereldwijd model als hét ideale systeem. Een meerpartijenstelsel leidt daarentegen slechts tot gekissebis van partijen en in de Verenigde Staten is te zien hoe nadelig dat uitwerkt op de bevolking.”

Ziehier enkele zinnen uit het docentenhandboek ”Het Chinese model”, bedoeld voor docenten in Hongkong om het nieuwe vak ”nationale opvoeding” op school te geven. De introductie van dit vak is door de machthebbers in Peking hoogstpersoonlijk op de Hongkongse agenda gezet, maar leidde de afgelopen weken tot massale protesten in Hongkong zelf.

Hongkong werd in 1997 door Groot-Brittannië overgedragen aan China en een zaakwaarnemer fungeert er als regeringsleider. Hij wordt aangewezen door China, na een voordracht van een 800 leden tellend college.

Na vijftien jaar speciale status binnen de Chinese staat, waarbij burgers –in tegenstelling tot hun volksgenoten elders in China– persvrijheid en vrijheid van godsdienst en van vergadering genieten, zouden de bewoners van de vroegere Britse kroonkolonie onvoldoende vaderlandsliefde hebben en te kritisch staan tegenover het Chinese politieke bestel, dat bestaat uit een eenpartijdictatuur.

Dat is voor Peking vooral een probleem omdat het beloofd heeft dat de volgende leider van Hongkong in 2017 via algemene verkiezingen mag worden gekozen. In 2020 mag zelfs de hele wetgevende raad direct door het volk worden gekozen. Een staaltje van heropvoeding van met name de schooljeugd zou goed van pas komen om burgers straks niet al te Pekingvijandig te laten stemmen, dacht men in de Chinese hoofdstad.

Maar dat pakte dus verkeerd uit. Een storm van protest stak op toen bekend werd welk vak de kinderen zouden gaan krijgen. En vooral: hoe dat vak eenzijdig pro-China werd ingevuld. Ouders en docenten hekelden het als „hersenspoeling” van hun kinderen en leerlingen. Vaderlandsliefde is prima, stelden ze, maar dat is wat anders als adoratie van de Communistische Partij.

En daarom protesteerden ze samen met de kinderen wekenlang tegen invoering van het nieuwe schoolvak. Afgelopen vrijdagavond nog namen meer dan 100.000 mensen deel aan een demonstratie voor het parlementsgebouw.

Zaterdag haalden de autoriteiten bakzeil en maakte Hongkongs hoogste bestuurder, Leung Chun Ying, bekend dat hij alsnog afziet van invoering van het vak. De regering laat het nu aan de scholen over of ze de lessen gaan geven. Het vak wordt in ieder geval niet verplicht, aldus Leung.

Die stap kwam niet toevallig op zaterdag, want de dag erna mochten de burgers van Hongkong veertig van de zeventig parlementszetels kiezen en het verzet tegen de invoering van lessen in Chinees patriottisme dreigde Pekinggezinde parlementskandidaten steun te kosten.

Uiteindelijk bleek dat mee te vallen. Ondanks de anti-Pekinghetze die de protesten tegen het nieuwe schoolvak teweegbracht, boekten de prodemocratische partijen bij de verkiezingen tegenvallende resultaten.

Het democratische en hervormingsgezinde kamp kreeg van de kiezers 21 zetels, zo bleek uit de gisteren vrijgegeven verkiezingsuitslag. Vanwege het ingewikkelde kiesstelsel –dertig van de zeventig zetels worden toegewezen door zakenleiders en belangengroepen (zogenoemde functionele kiesgroepen)– behouden de Pekinggezinde parlementariërs een meerderheid in het parlement, de Wetgevende Raad, en kunnen de democraten slechts rekenen op zes van de dertig toe te wijzen zetels.

Toch beschikken de democraten nu over voldoende zetels om het vetorecht uit te oefenen en nieuwe ingrepen van Peking tegen te houden en zo de geleidelijke invoering van volledige democratie veilig te stellen.