De bundel, die als ondertitel ”De Bijbel als gids bij dagelijks werk en roeping” draagt, is geschikt voor jongeren in de fase van oriëntatie, voor ouderen tijdens heroriëntatie, terugblik en toekomstperspectief. Voordat ik het gelezen had, dacht ik: Dat zal de zoveelste gids over beroepenvoorlichting zijn. Niets is echter minder waar.

De verwoording van de indeling van (hoofd)thema’s is kort en krachtig. Ze cirkelen rond het kiezen of hebben van beroep, werk en roeping. Elke Bijbelstudie volgt nauwkeurig de Bijbelse gegevens. De hoofdthema’s worden gemarkeerd door een bij het onderwerp passende, pakkende foto.

Het boek leest heel gemakkelijk vanwege de consequente opzet: Bijbelse gegevens als uitgangspunt, praktische toespitsing en een casus in een grijs kader. In de casussen en beroepsvoorbeelden merk je dat de schrijver zelf veel te maken heeft met ontwikkelingswerk. Vanaf het begin plaatst Smits de thematiek in relatie tot God. „Waarvoor werk je eigenlijk? Met welke drijfveer?”

Consequent trekt hij lijnen vanuit een Bijbelse figuur of geschiedenis naar het hedendaagse leven. Zo wordt het leven van Saul getekend als een aansprekend en aangrijpend voorbeeld van ten diepste een leven en werken zonder God. „Welk beroep kun je uitoefenen zonder God?” Het bouwen en bewaren wordt evenwichtig uiteengezet en van hedendaagse beroepsvoorbeelden voorzien.

In de paragraaf ”Werk en zondeval” gaat het over de gevolgen van de zonde. „De vloek die Gods goede aarde trof, heeft ook het werken aangetast. Werken is niet alleen een zegen meer. Door onze eigen schuld kennen we nu ook begrippen als arbeidsconflict, arbeidsongeval, werkloosheid, burn-out en work­aholic.” Met als voorbeeld de beroepskeuze van Kaïn en Abel motiveert Smits dat het beter is om vanuit een beroepskeuze een studiekeuze te maken, dan andersom. Het beroep is de roeping van de mens, niet de studie.

In het hoofdstuk ”Geroepen en studiekeuze”, komt Paulus’ eertijds ter sprake. „Ook in de studiekeuze zien we dat zelfs ons tekort en ons falen toch door God gebruikt kunnen worden. Paulus is hier een voorbeeld van. Een studiekeuze met de verkeerde motivatie. Niet in afhankelijkheid, maar in eigen kracht. En toch, uiteindelijk, wonderlijk gebruikt. Zijn hele leven lang.””

Regelmatig plaatst Smits de lezer in het spanningsveld tussen gewone beroepen en goddelijke beroepen. Is er eigenlijk wel verschil? Verrassend hoe er op veel plaatsen in deze bundel uit bekende Bijbelse gegevens nieuwe elementen worden gelicht. Zo lees ik op bladzijde 153 over Apollos, Aquila en Priscilla. Smits merkt op: „De geleerde Apollos vindt deze eenvoudige tentenmakers niet te min, maar is blij met wat hij van hen leren kan.” Mooi voorbeeld van oprechte nederigheid!

De auteur plaatst alle aspecten van arbeid in het licht van Gods bedoeling met de mens. Er wordt verwezen naar het hoogste geluk, geholpen en geleid te worden door Gods Geest. Zo noemt hij stille tijd „de levensader, de glasvezel van je roeping.” Ten slotte nog één voorbeeld over werken in een niet-christelijke omgeving. Daniel en zijn vrienden willen het voedsel van de koning in Babel niet gebruiken. Smits zegt dan: „Het is echter niet dankzij het initiatief en lobbywerk van Daniel dat ze op die manier van de plicht ontslagen worden om uit de keuken van de koning te eten. Het is God, Die daarover Zijn zegen schenkt.”

Boekgegevens

KoersWijzer, Hubrecht Smits;
uitg. Den Hertog, Houten, 2012; 
ISBN 978 90 3312 456 3; 255 blz.; € 19,90.