Toen de hervormde synode een halve eeuw geleden besloot de vrouw tot de ambten toe te laten, waren alleen een paar kleine min of meer vrijzinnige kerken haar voorgegaan. In de eigen kerk hadden niet alleen de Gereformeerde Bonders grote bezwaren, ook onder de confessionelen waren er tal van tegenstanders.

Onder invloed van de tijdgeest is dat beeld inmiddels ingrijpend gewijzigd. De Gereformeerde Kerken volgden in 1968 met de vrouw in het ambt. Een kleine tien jaar geleden gingen de Nederlands Gereformeerden overstag.

Ook in de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt staat de m/v-kwestie ter discussie. Gelukkig wees de christelijke gereformeerde synode in 1998 met een grote meerderheid de toelating van de vrouw tot de ambten af. Maar er is onmiskenbaar een minderheid die er anders over denkt. En de nauwe samenwerking op tal van plaatsen met de Nederlands gereformeerden veroorzaakt op dit terrein allerlei complicaties.

Vergeleken met de publieke commotie die het SGP-standpunt over de vrouw in de politiek oproept, is hier veelal sprake van binnenkerkelijke discussies die de grote media niet halen. Terwijl de SGP tot op Europees niveau veroordeeld is wegens discriminatie van de vrouw, worden de kerken (althans tot dusver) vrijgelaten in hun omgaan met de vrouw in het ambt.

Nu wordt in orthodoxe kring nogal eens het standpunt verkondigd dat de Bijbel inderdaad duidelijk spreekt als het gaat om de vrouw in de kerk. Daar zou gelden dat de posities van man en vrouw niet gelijk zijn. Vaak wordt hierbij ook nog het huwelijk genoemd. Vrouwen moeten immers aan hun eigen mannen onderdanig zijn (Ef. 5:22). Maar daarbuiten, bijvoorbeeld in de politiek, zou je geen onderscheid moeten maken. Voor het standpunt van de SGP is volgens hen dan ook geen Bijbelse onderbouwing te geven.

Nu is het inderdaad zo dat de Bijbel het niet heeft over politieke partijen. Die kwamen in de tijd van Paulus nog niet voor. Ten aanzien van kerk en huwelijk spreekt de Bijbel meer expliciet over de man-vrouwverhouding. Maar we moeten daarbij wel bedenken dat die uitspraken niet gepresenteerd worden als uitzonderingen op een algemeen gelijkheidspatroon. Bepaald niet.

Op grond van de scheppingsorde hebben man en vrouw een verschillende positie. Naast gelijkheid is er ook ongelijkheid. Door de komst van Christus is dat niet opgeheven. De man is het hoofd der vrouw, zoals Christus het Hoofd is van Zijn gemeente (Ef. 5:23, 1 Kor. 11:3).

Jaren geleden las ik het waardevolle boekje ”Emancipatie en Bijbel” van de vrijgemaakte prof. Van Bruggen. Een van 
de dingen daaruit die mij zijn bijgebleven 
is zijn waarschuwing dat wanneer we in christelijke kring uitgaan van een algemeen patroon van gelijkheid tussen man en vrouw, met het huwelijk en de kerk als enige uitzonderingen, we ons niet moeten verbazen wanneer die op de duur ook onder christenen het karakter krijgen van merkwaardige en onsympathieke uitzonderingen.

Heeft men eenmaal gecapituleerd voor het emancipatiemodel, dan zal de druk steeds groter worden om zich ook in de kerk aan te passen aan wat in deze wereld als normaal beschouwd wordt. Wie het vanzelfsprekend vindt dat man en vrouw in het leven dezelfde taken en posities hebben, gaat het op den duur als een vorm van discriminatie ervaren als dat in de kerk anders is. Evenzo zal men zich steeds meer schamen voor het klassieke huwelijksformulier.

Ook hier geldt dat de dingen niet op zichzelf staan.

De auteur is oud-hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad. Reageren? gedachtegoed@refdag.nl