Dat zei donderdag hoogleraar staatsrecht Roel Schutgens van de Radboud Universiteit in Nijmegen. „De opbrengst van de boete, zo’n 200 miljoen euro, is voor het komende jaar al ingeboekt als bezuiniging op de begroting van het ministerie van Onderwijs. Als de boete nu ineens niet wordt opgelegd, blijven de universiteiten zitten met een miljoenentekort. Dat staat zacht gezegd op gespannen voet met zorgvuldig bestuur”, aldus de hoogleraar.

Volgens Schutgens is het juridisch heel makkelijk om de langstudeerboete zelfs voor 1 september nog terug te draaien. „In de wetstekst is opgenomen dat de regering de exacte hoogte van de boete bepaalt. Dan zetten ze de boete gewoon op 0 euro. Dat is vorig jaar ook gedaan toen er nog veel gedoe over de boete was.”

Maar politiek gezien ligt het veel lastiger, denkt de hoogleraar. „De onderwijsbezuinigingen zijn meegenomen in de begroting die op Prinsjesdag wordt gepresenteerd. Instemmen met de bezuinigingen in die begroting is deel van het Kunduz-akkoord. Staatssecretaris Halbe Zijlstra (VVD) zal er niets voor voelen om het akkoord nu al, en pal voor de verkiezingen, open te breken en dat moet hij als een majeure bezuiniging niet doorgaat.”

Diverse partijen hebben de afgelopen dagen financiële oplossingen aangedragen voor het schrappen van de langstudeerboete. „Allemaal fikse ingrepen in het systeem van studiefinanciering. Zo’n besluit is controversieel voor een demissionair kabinet. Het is politiek fatsoen om als demissionair bewindspersoon geen controversiële besluiten te nemen. Zijlstra laat zich daar vast niet toe verleiden. Kortom: als de boete niet doorgaat, zitten de universiteiten voorlopig met de pijn. Hoe zorgvuldig is het om ze daar 2 weken voor het collegejaar begint mee te confronteren?”