Dat blijkt uit de reacties die de afgelopen weken op de voorstellen zijn binnengekomen. Betrokken partijen kunnen tot en met vrijdag reageren op de aanbevelingen, die het vertrouwen in het bedrijfsleven moeten terugbrengen.

Telecombedrijf KPN vindt dat de vele gedetailleerde bepalingen „de algemene principes naar de achtergrond duwen". „Te gedetailleerde regelgeving leidt tot overbodige bureaucratie", aldus het telecomconcern in een reactie. KPN steunt bijvoorbeeld het idee dat de aandeelhouders invloed moeten krijgen op de beloning van de topbestuurders, maar vreest dat de concrete regels die hiervoor zijn opgesteld leiden tot gebakkelei over precieze bedragen.

Daarmee vertolkt KPN een breed gedragen opvatting onder de betrokkenen bij de gedragscode van Tabaksblat. Werkgeversorganisatie VNO–NCW heeft daarom voorgesteld om het Britse model te volgen. Daar is een beperkt aantal principes voor behoorlijk bestuur, ook wel corporate governance genoemd, geformuleerd die bedrijven zelf kunnen invullen.

Ook willen bedrijven zwart op wit zien dat zij aan de code voldoen als zij in hun jaarverslag uitleggen waarom ze sommige regels niet opvolgen. Tabaksblat stelt voor dat bedrijven uitleg geven als ze aanbevelingen niet overnemen. Veel grote bedrijven vrezen dat de buitenwacht straks zal turven hoeveel regels niet zijn ingevoerd en vervolgens de aanval op het bestuur openen. Om die reden heeft was– en voedingsmiddelenconcern Unilever al laten weten dat het maar één keer zal uitleggen welke regels wel en welke niet worden overgenomen.

Zelfs de grote voorvechter van aandeelhoudersbelangen, de Vereniging van Effectenbezitters (VEB), laat in een reactie de deur naar een meer beknopte code op een kier. Als blijkt dat aandeelhouders in de toekomst voldoende macht krijgen om bedrijven te controleren, kan een deel van de regels geschrapt worden, aldus de VEB.

Donderdag bleek dat een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat aandeelhouders de beloning van de topbestuurders vaststellen. Ook besloten ze dat de commissarissen, de toezichthouders op ondernemingen, niet langer onderling nieuwe leden van hun raad mogen benoemen. Dat betekent een breuk in het bekende ’old boys network’.

De vele regels zouden vooral de kleine bedrijven in het nauw brengen. Invoering van de code is een tijdrovende klus en kan miljoenen kosten. Veel kleine ondernemingen vrezen dat ze dat niet kunnen opbrengen. De gedragscode is in eerste instantie bedoeld voor beursgenoteerde concerns, maar Tabaksblat heeft de verwachting uitgesproken dat andere bedrijven zullen volgen.

Een ander belangrijk kritiekpunt is dat de regels niet aansluiten bij de internationale gewoontes in het bedrijfsleven. Het zijn vooral de grote concerns die zich daar zorgen om maken, zoals oliegigant Shell. Zij waarschuwen dat Nederland geen eiland is, maar een radertje in een internationaal netwerk.

Een commissie onder aanvoering van oud–topman Morris Tabaksblat heeft deze zomer een pakket van ruim 120 regels en aanbevelingen gepresenteerd dat het vertrouwen in het bedrijfsleven moet terugbrengen. De commissie heeft de voorstellen op verzoek van het kabinet opgesteld. Eind dit jaar volgen de definitieve regels.