Optreden VS in Jemen gevaarlijk kortzichtig
Amerika raakt steeds meer verstrikt in een strijd in Jemen waarvan het de complexiteit niet begrijpt, schrijft Carey L. Biron. Deskundigen pleiten voor een bredere aanpak, die niet enkel gericht is op het bestrijden van terrorisme.
„Jemen is geen mislukte staat, maar eerder een staat die voor aanzienlijke uitdagingen staat”, aldus Barbara Bodine, voormalig Amerikaans ambassadeur in het land. „Maar de tijd dringt om samen met Jemen die uitdagingen aan te pakken. Het zal voor de internationale gemeenschap, meer bepaald de Verenigde Staten, nodig zijn om een bredere aanpak te hanteren bij onze steun. Die moet ook op de langere termijn gepland worden en focussen op stabiliteit en duurzaamheid, niet enkel op veiligheid.”
Volgens de voormalige ambassadeur hebben de VS nooit goed kunnen beslissen welk soort relatie ze met Jemen willen.
De 26 miljoen Jemenieten worden geconfronteerd met een werkloosheid van bijna 40 procent en dat aandeel is onder jongeren nog hoger. Het is een van de armste landen in de regio. Hulporganisaties sloegen vorige week alarm omdat voor 40 procent van de kinderen ondervoeding dreigt.
Volgens Bodine waren de aandacht en hulp van de VS in de afgelopen decennia als eb en vloed, gestuurd door gebeurtenissen die vaak weinig met Jemen zelf te maken hadden. „Onze economische steun ging alle kanten uit, onze militaire steun vertoonde veel gaten en ook onze diplomatieke retoriek was inconsistent.”
Onlangs stuurde een aantal deskundigen een open brief naar Obama, waarin ze opmerken dat „een bredere aanpak die de nadruk legt op de economische en politieke problemen in Jemen, de stabiliteit van het land meer ten goede zou komen en daarmee ook in de kaart van de VS zou spelen, eerder dan primaire nadruk op terrorismebestrijding en directe militaire betrokkenheid.”
De VS voeren al enkele maanden het aantal bombardementen met onbemande vliegtuigen op in Jemen. Die aanvallen zijn vooral gericht tegen al-Qaida op het Arabisch Schiereiland (AQAP). Recent nog doodde een aanval met een ”drone” drie AQAP-leden bij de zuidelijke havenstad Aden.
Net als in Pakistan leiden de aanvallen tot afkeer onder de bevolking. In de open brief waarschuwen de deskundigen dan ook dat de aanvallen op de lange termijn een averechts effect kunnen hebben.
De aanvallen werden veel talrijker sinds in februari president Abd Rabbuh Mansur al-Hadi aan de macht kwam. „President Hadi en president Obama raken steeds meer betrokken bij de wederzijds afhankelijke relatie”, zegt Gregory Johnsen, een van de ondertekenaars van de open brief.
Toen Hadi aan de macht kwam, had hij geen brede machtsbasis in Jemen, aldus Johnsen. Hij was dus sterk afhankelijk van de steun van de VS en de internationale gemeenschap. Tegelijk hebben de Verenigde Staten Hadi nodig in hun strijd tegen AQAP.
Johnsen: „Ondanks alle pogingen van president Obama en zijn staf denk ik dat ze ernstig het gevaar lopen om precies in die situatie verzeild te raken die ze in 2009 wilden vermijden, namelijk een openlijk conflict in Jemen met al-Qaida zonder echte manier om te weten wie er wint”.
De auteur is redacteur bij persbureau IPS.
