Syrië: van conferentie naar conferentie
DAMASCUS – Het Syrische volk heeft de afgelopen week waarschijnlijk met verbijstering toegekeken hoe in allerlei hoofdsteden conferenties werden georganiseerd waarbij over hun hoofden heen de toekomst van Syrië werd besproken.

Bij nadere beschouwing blijken al deze conferenties bovendien vaak volstrekt tegenstrijdige verklaringen te hebben opgeleverd, wat een duidelijke indicatie is dat de versplintering en verwarring rond de Syrische crisis compleet is.
Allereerst kwam in Genève de ”contactgroep Syrië” bij elkaar, waarna alle deelnemende landen verklaarden dat de oplossing in Syrië slechts van politieke aard kan zijn. Er dient in Syrië een overgangsregering te komen, bestaande uit leden van het huidige regime én de oppositie, om een uitweg uit de Syrische impasse te vinden.
De inkt van de slotverklaring in Genève was echter nog niet droog toen Rusland en de Verenigde Staten elkaar al in de haren vlogen over de vraag of deze overgangsperiode in Syrië mét of zonder de Syrische president Bashar al-Assad zou zijn. De Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergei Lavrov, verklaarde dat de tekst van Genève op dit punt volstrekt duidelijk was. Er werd daarin niet gesproken over het aftreden van Assad, omdat deze beslissing werd overgelaten aan het Syrische volk zelf. Hillary Clinton stelde echter dat „Syrië geen vrede en stabiliteit zal kennen totdat Assad is vertrokken.”
Op 5 juli sprak de Syrische president zelf over zijn positie tijdens een interview met de Turkse krant Cumhuriyet. Aanvankelijk hadden vijf vooraanstaande Turkse kranten Assad gevraagd om een gezamenlijk interview, maar onder zware druk van de Turkse premier Erdogan besloten uiteindelijk vier kranten hiervan af te zien. Tijdens zijn interview met Cumhuriyet zei Assad dat zijn functie „niets voor hem betekende. Als mijn vertrek in het belang van Syrië is, moet ik vertrekken, maar het zijn verkiezingen die duidelijk maken of de mensen dit willen of niet.”
Enkele dagen na de conferentie in Genève volgde een volkomen chaotische bijeenkomst van de uiterst diverse Syrische oppositie in Caïro. De deelnemende landen in Genève hadden hun hoop uitgesproken dat de Syrische oppositie zich zou verenigen, maar deze hoop werd in Caïro in één klap de bodem ingeslagen. In hun inderhaast samengesteld slotcommuniqué in Caïro spraken de deelnemers hun „totale steun uit voor het Vrije Syrische Leger.”
Op 6 juli, ten slotte, kwamen de ”vrienden van Syrië” weer bij elkaar in Parijs. Deze bijeenkomst werd bijgewoond door een aantal landen die ook in Genève aanwezig waren geweest en een segment van de Syrische oppositie. Rusland en China waren de grote afwezigen, net als Syrische oppositiegroepen die principieel iedere buitenlandse militaire interventie in hun land afwijzen. Wat opnieuw een indicatie was van hoe verwarrend de situatie rondom Syrië is geworden.
De boodschap van Parijs was volkomen tegengesteld aan die van Genève en concentreerde zich vooral op de eis dat president Assad moest verdwijnen. In Parijs was er plotseling geen sprake meer van een overgangsregering waarin ook leden van het huidige Syrische regime zitting zouden hebben. Daardoor blijft de vraag hangen hoe het mogelijk is dat dezelfde landen zowel hun volledige steun uitspraken voor de slotresolutie van Genève als die van Parijs.
De Russische minister Lavrov had daags voor de bijeenkomst in Parijs sombere en waarschuwende woorden gesproken. Lavrov stelde dat „de westerse politiek de situatie in Syrië verder zal doen escaleren. Het zal tot nog meer geweld leiden en uiteindelijk tot een zeer grote oorlog.” De Russische minister maakte duidelijk dat deze oorlog zich waarschijnlijk niet tot Syrië zal beperken.
Deze Koude Oorlogtaal beheerste een dag later ook de bijeenkomst in Parijs. Hilary Clinton dreigde „dat Rusland en China een prijs zullen betalen voor hun steun aan Assad” en riep de participerende landen op om dit duidelijk te maken. Te verwachten valt dat Rusland en China na deze vijandelijke woorden hun standpunt inzake Syrië slechts zullen verharden, waarmee een oplossing voor de Syrische crisis verder weg lijkt dan ooit.
Tijdens de bijeenkomst in Parijs heerste een euforische stemming toen bekend werd dat precies op die dag Assadvertrouweling generaal Tlass zich officieel had afgescheiden van het Syrische regime en was gearriveerd in Parijs.
Het overlopen van Tlass wordt voorgesteld als een enorme klap voor het Syrische regime. De toekomst zal dit uitwijzen. Zijn vlucht zou ook de versplintering en onderlinge strijd van de Syrische oppositie kunnen vergroten, zeker als Tlass voor zichzelf het presidentschap ziet weggelegd. Dit zou het Syrische regime juist in de kaart spelen.
Vandaar dat er reeds stemmen zijn gehoord die zich afvragen of het regime het overlopen van Tlass wellicht zelf heeft geënsceneerd.