Den Helder staat zaterdag en zondag in het teken van de Marinedagen. Onder het thema ”Samen slagvaardig” kan het publiek twee dagen lang bij de marine kennismaken met mens en materieel. De vrijdag vervalt dit jaar, dankzij bezuinigingen.

De marine laat graag zien internationaal haar mannetje te staan. De Hr. Ms. Evertsen maakte –met z’n 144 meter lengte– afgelopen week bij Somalië nog twee dagen lang jacht op een piratenbootje van pakweg 4 meter. Met succes. De zeerovers zijn gepakt.

Bescherming tegen piraterij is een belangrijke marinetaak. Nederland voert de helft van z’n goederen per zeeschip af en aan. Elk jaar passeren zo’n 20.000 tot 30.000 schepen de piraatgevaarlijke Golf van Aden, waarvan 450 onder Nederlandse vlag.

Het amfibisch transportschip, de Hr. Ms. Rotterdam, vertrekt woensdag uit Den Helder voor de jacht op piraten. Met z’n 166 meter is de Rotterdam nog 22 meter langer dan de Evertsen. Geen zeerover kan zo’n slagschip over het hoofd zien.

Nederland zet bovendien mariniers in op handelsschepen. Reders kunnen tegen betaling mariniers aan boord nemen. Minister Hillen beloofde gisteren de inzet van de Vessel Protection Detachments goedkoper te maken. De marine demonstreert tijdens de open dagen de inzet van deze vechtjassen.

Een nieuw wapen in de strijd tegen piraterij is de zogenaamde ”oceangoing patrol vessel”. Het eerste patrouilleschip in deze nieuwe klasse, de Hr. Ms. Holland, treedt morgen officieel toe tot de vloot. Drie anderen volgen later.

Deze 108 meter lange vaartuigen moeten de strijd tegen piraten, drugsbaronnen en andere zeeschuimers eenvoudiger maken. Zeker met twee snelle motorboten –Friscs– en een nieuwe heli –NH-90– aan boord.

De Frisc mag zich verheugen in de warme belangstelling van Den Haag. Kamerleden volgen de snelle motorboot op de voet. Nederland steekt 20 miljoen euro in de Fast Raiding, Interception and Special Forces Craft. Deze civiele boot van de Britse fabrikant MST wordt volledig aangepast aan de marine-eisen.

De proefvaarten verlopen echter niet vlekkeloos. Minister Hillen moest eind mei met de billen bloot. In antwoord op Kamervragen gaf hij toe dat bij testen op de Ierse Zee een stoel van het dek is afgebroken, een windscherm gesneuveld, de bekleding gescheurd en een bevestigingsrail op het dek verbogen. Verder zou de neus van een vaartuig zijn afgerukt.

De marine voelt de motorboten tijdens proefvaarten stevig aan de tand, legt marinevoorlichter Jaap Hubbelmeijer uit. De zware tests moeten immers eventuele zwakke punten aan het licht brengen. Onderdeel is bijvoorbeeld het maken van scherpe bochten bij de maximale snelheid van 70 km/uur.

Ook in het Caraïbisch gebied verlopen de proefvaarten problematisch. De korte, 8 tot 9 meter lange Friscs blijken knap lastig inzetbaar in de West, melden bronnen binnen Defensie. De lengte van de boten sluit niet aan op de golfslag. Bovendien kan het vaartuig op volle zee te weinig snelheid maken, terwijl de schroefaandrijving niet voldoet bij amfibische oefeningen.

De korte versie vaart „uitermate onplezierig”, zeggen direct-betrokkenen. „De marine stapt daarom over op de 12 meterversie, terwijl de schroeven worden vervangen door jetaandrijving.”

Nederland beschikt inmiddels over 8 van de 48 bestelde Friscs. De marine ontkent dat de snelle motorboten ongeschikt zijn. „Een voorbarige conclusie”, benadrukt Hubbelmeijer. „De proefvaarten zijn nog in volle gang. We zetten de vaartuigen pas in als we ervan overtuigd zijn dat ze veilig zijn.”

De fabrikant moet eerst de constructie op verschillende onderdelen danig aanpassen: bevestigingsbouten verzwaren, draagconstructies versterken en specificaties verbeteren.

Woensdag vertrekt de Hr. Ms. Rotterdam al met twee snelle motorboten richting Somalië. Met de Kamervragen in de hand, weten piraten precies waar de zwakke plekken zitten.