De graad die Bauke kreeg, is in Nederland vergelijkbaar met een hbo-opleiding bedrijfskunde.

Hoe kan iemand op zijn zestiende een bachelor behalen?

„Door gewoon aan de slag te gaan. Nadat ik de basisschool had afgerond, zijn we begonnen met thuisonderwijs. Bij ons in de buurt is geen Bijbelgetrouw gymnasium. Mijn moeder en mijn vader zijn me toen les gaan geven. Ik heb voor Engels en algemene natuurwetenschappen staatsexamen op vwo-niveau gedaan. De echte versnelling in mijn opleiding kwam toen we ons gingen oriënteren in de Verenigde Staten. In Nederland moet je het voortgezet onderwijs doorlopen voordat je mag doorstromen naar hbo of universiteit. In Amerika zijn daarvoor meer mogelijkheden.

Eén daarvan heet ”dual enrollment”. Dat betekent letterlijk: op twee plaatsen ingeschreven staan. Als je dan slaagt voor een examen op het hogere instituut, geldt dit resultaat ook voor je high school, het voortgezet onderwijs. Stel, je slaagt op collegeniveau voor scheikunde, dan heb je studiepunten voor je college en het vak geldt op je high school als afgerond.

Het was wel hard werken, maar het lukte net. Op de dag voordat ik zeventien werd, studeerde ik af aan het Thomas Edison State College, New Jersey.”

En dat gebeurde allemaal thuis?

„Verreweg het meeste wel. Voor enkele toetsen moest ik naar België, Duitsland en Groot-Brittannië. Daar moest ik onder toezicht toetsen maken. Daar zaten ook enkele pittige tussen, maar ik heb ze met goed gevolg doorlopen.

Voor het overige heb ik veel thuis gedaan. In de eerste jaren dat ik thuisonderwijs kreeg, begeleidden mijn moeder en mijn vader mij veel. Later ben ik meer zelfstandig gaan werken en waren zij vooral mijn coaches. Als ik iets niet snapte, kon ik het aan mijn ouders vragen, of ik ging het nog een keer bestuderen totdat ik het wél begreep. Bij sommige lesonderdelen die ik via internet volgde, waren ook mogelijkheden om via e-mail vragen te stellen of te chatten, maar daar heb ik niet veel gebruik van hoeven te maken.”

Hoe heb je het thuisonderwijs ervaren?

„Ik vond het echt heerlijk. Je bent flexibel en je kunt in je eigen tempo werken. Het onderscheid tussen leven en leren valt op een gegeven moment weg. Ook het installeren van een computerprogramma kan leren zijn, evenals het maken van culturele reizen. Ik had deze jaren niet graag willen missen. In vergelijking met de basisschool vond ik dit vele malen leuker.”

Maar je vond toch niet alle vakken even leuk?

„Dat klopt. Daarom was ik blij met mijn ouders. Ze hebben mij gecoached in de vakken die ik niet zo leuk vond.”

Hoe nu verder?

„Daar ben ik nog niet helemaal uit. Het kan zijn dat ik door ga studeren, maar dat weet ik nog niet. Voor mij is ook een belangrijke vraag wat God wil dat ik zal doen. Ik heb belangstelling voor ontwikkelingswerk. Ook vliegen lijkt mij mooi. Ik volg momenteel een vliegopleiding bij het Mission Aviation Training Centre (MATC) in Teuge. Verder heb ik me aangemeld voor de voorlichting van de Mission Aviation Fellowship (MAF), de organisatie die het vliegverkeer voor zendingswerkers verricht. Daar hoor ik later nog van. Ik weet niet hoe God mijn leven zal leiden.”

„Geven van thuisonderwijs bijzonder zegenrijk”

De vader van Bauke, Kor Stelma, kijkt met dankbaarheid en tevredenheid terug op de achterliggende jaren waarin hij samen met zijn vrouw hun oudste zoon thuisonderwijs gaf.

Waarom hebt u gekozen voor thuisonderwijs voor uw zoon?

„We wonen in Franeker en Bauke, die een vroege leerling was en een klas oversloeg, had als advies gymnasium. Het gereformeerd vrijgemaakte Gomaruscollege in Groningen is hier erg ver vandaan, vandaar dat we kozen voor thuisonderwijs.”

Wat was uw betrokkenheid bij het thuisonderwijs?

„In het dagelijks leven ben ik financieel adviseur met kantoor aan huis. Mijn vrouw en ik hebben uit ervaring geleerd dat het traditionele kostwinnersmodel, waarbij de man het geld verdient en de vrouw voor de kinderen zorgt, het best past bij het Bijbelse gezinsmodel. Daarom was mijn vrouw de eerstverantwoordelijke voor het thuisonderwijs, maar doordat we vaak met z’n drieën op één kantoor werkten, hielpen we elkaar ook.”

Kleven daar geen nadelen aan?

„Wij hebben het als erg positief ervaren. We hebben veel gesprekken gevoerd over onze doelen. We zijn erg op elkaar betrokken. Dat geeft een grote meerwaarde. We hebben Bauke ook verantwoordelijkheid gegeven en dat is goed uitgepakt. Van een generatiekloof is geen sprake geweest.”

Als u er nu voorstond, zou u dan weer voor thuisonderwijs kiezen?

„Ik heb er geen spijt van. Het was wel pionieren, want er zijn niet zo veel ouders die hun kinderen voortgezet thuisonderwijs geven. Bauke gaat onze ervaringen waarschijnlijk in een e-book publiceren, dan kunnen we er mogelijk andere ouders mee helpen.

We hebben nog een klein zoontje dat nog niet leerplichtig is. We weten nog niet hoe we het onderwijs voor hem willen vormgeven, maar dat zou ook zomaar thuisonderwijs kunnen worden.”

Hoe hebt u het geven van thuisonderwijs ervaren?

„Als bijzonder zegenrijk. Ouders krijgen in Deuteronomium de opdracht hun kinderen te onderwijzen, de gehele dag door. Dat kun je met thuisonderwijs letterlijk in praktijk brengen. Ik hoor ook van anderen dat zij het als heel bijzonder ervaren dat ze samen met hun kinderen leven en leren, en aan de toekomstige generatie doorgeven wat nodig is om te kunnen staan in deze samenleving.”

Politiek Den Haag wil strengere regels voor het thuisonderwijs. Wat vindt u daarvan?

„Extra regels, zoals een taaltoets voor de ouders en een plan van aanpak, passen helemaal niet bij de Nederlandse situatie. Het is een gevolg van een politiek spel. De linkse partijen willen uiteraard graag invloed van de staat, ook op deze vorm van onderwijs. Om hen te plezieren, is minister Van Bijsterveldt door de bocht gegaan. Dat is jammer. Het is ontmoedigingsbeleid in de vorm van overregulering, gebaseerd op angst. Het tast de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van onderwijs aan. We zouden er als land goed aan doen ons weer te laten inspireren door Willem van Oranje. Die was een voorvechter voor vrijheden en verzette zich tegen dwang.”