De economische verwachtingen zijn al weinig rooskleurig sinds het derde kwartaal van vorig jaar. In het tweede kwartaal van 2011 was nog maar 26 procent pessimistisch over de economie. De toegenomen somberheid komt voort uit negatieve berichten in de media en de aangekondigde bezuinigingen. Burgers vinden dat de overheid besluiteloos optreedt tegen de economische malaise.

Het vertrouwen in de politiek is verder afgenomen door de val van het kabinet op 21 april. Tot die datum had 54 procent vertrouwen in de Tweede Kamer en 47 procent in de regering. Daarna daalden die percentages tot respectievelijk 47 en 43 procent.

Net zoals bij de val het vorige kabinet nam de roep om sterke leiders toe van 31 naar 36 procent. Het SCP-onderzoek is gehouden tussen 3 april en 2 mei. De kabinetscrisis kon er nog in worden meegenomen, het Lenteakkoord van VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie niet meer.

Bijna driekwart van de Nederlanders wil veranderingen in het economisch systeem. Ze denken aan aanpassingen van de huidige verzorgingsstaat, meer overheidscontrole op de financiële sector en maatregelen in de huizenmarkt, de arbeidsmarkt, de zorg en de pensioenen. Volgens 71 procent zouden bonussen voor topbestuurders aangepakt moeten worden. Bij ouderen en laagopgeleiden ligt dat percentage nog hoger.

Over de Europese Unie en de euro bestaan grote verschillen van opvatting. Het opleidingsniveau speelt daarbij een belangrijke rol. 73 procent van de hogeropgeleiden vindt het Nederlandse EU-lidmaatschap een goede zaak. Bij lageropgeleiden is dat 29 procent. Een soortgelijk patroon is ook in andere EU-landen zichtbaar.

Ondanks de somberte over de economie voorziet slechts 25 procent van de Nederlanders het komende jaar een verslechtering van de eigen financiële situatie.