Commentaar: Uitslag Egypte nieuwe overwinning voor politieke islam
De moslimbroederschap in Egypte heeft het voor elkaar. Na het winnen van de parlementsverkiezingen sleepte de strengislamitische beweging zondag ook officieel het presidentschap in de wacht.
Het was lange tijd een nek-aan-nekrace tussen Mohammed Morsi, de kandidaat van de broederschap, en Ahmed Shafiq, de pion van het Egyptische leger. De laatste dagen leek het erop dat Shafiq er met de winst vandoor zou gaan, maar zondag maakte de kiescommissie bekend dat Morsi met iets minder dan 1 miljoen stemmen voorsprong de verkiezingen heeft gewonnen.
De grote vraag is nu natuurlijk hoe we deze verkiezingsuitslag moeten duiden. De meeste westerse seculiere media en politici hadden er niet zo veel moeite mee. Het Egyptische volk heeft gesproken en de democratie –zij het in een pril stadium– heeft gezegevierd, klonk het alom, inclusief een felicitatie vanuit het Witte Huis. Leve de Egyptische revolutie: het tijdperk van dictators heeft definitief afgedaan.
De mitsen en maren van een overwinning van een fundamentalistische moslim werden en passant ook nog wel tegen het licht gehouden. Maar zelfs in een aantal Israëlische kranten werd daar nogal luchtig over gedaan.
Morsi kan immers niet ongestoord zijn gang gaan. Het leger heeft nog altijd een dikke vinger in de pap in Egypte. Bovendien is het Arabische land sterk afhankelijk van Amerikaanse financiële en militaire hulp, dus de moslimbroederschap zal het wel uit zijn hoofd laten het Westen tegen de schenen te schoppen. Morsi zal wel een aantal gematigde ministers op sleutelposten aanstellen, dus met Egypte blijft het prima praten.
De dames en heren commentatoren zagen misschien toch iets over het hoofd. Om te beginnen de persoon van Mohammed Morsi zelf. Hij was medeoprichter van het Comité ter Bestrijding van het Zionistische Project van de moslimbroederschap. Israël betitelde hij steevast als de „zionistische entiteit.” Weliswaar heeft de winnaar van de presidentsverkiezingen verklaard dat hij internationale afspraken zal respecteren, maar op de straten van Egyptische steden klinken heel andere geluiden.
En er speelt meer. In breder verband heeft de zogenaamde Arabische lente tot nu toe alleen maar overwinningen voor de islam opgeleverd. Egypte en Tunesië worden inmiddels door islamisten geregeerd. In de Gazastrook heeft de radicale Hamas het voor het zeggen en in Libanon domineert de fundamentalistische Hezbollahbeweging. De turbulentie in de rest van de regio voorspelt weinig goeds.
Meer en meer lijkt de Arabische wereld de oplossing voor problemen in de politieke islam te zoeken. Toegegeven, eerdere pogingen om het socialisme of het pan-arabisme te omarmen hebben ook geen soelaas geboden om de glorietijden van de beginperiode van de islam terug te brengen. Evenmin hebben de dictaturen van de afgelopen decennia het Midden-Oosten en Noord-Afrika veel goeds gedaan.
Maar vroeg of laat zal de internationale gemeenschap –de Arabische wereld voorop– de wrange gevolgen van een keuze voor de politiek islam ondervinden.