De aanklagers betoogden eerder tijdens het proces dat de 33-jarige Breivik gestoord is, maar advocaat Geir Lippestad zei dat de beklaagde werd gedreven door politiek extremisme en niet door de drang om geweld te plegen. Hij moet worden vrijgesproken, omdat hij zou hebben gehandeld uit „noodweer” om Noorwegen te beschermen tegen een „mosliminvasie”, zei de raadsman.

De advocaat is formeel verplicht om vrijspraak te bepleiten, omdat Breivik heeft verklaard niet schuldig te zijn. Dit ondanks zijn erkenning dat hij de aanvallen heeft uitgevoerd. Toen de rechter vroeg of de advocaat vrijspraak pleitte, ontkende Lippestad dit eerst, maar even later zei hij: „Het is vrijspraak, dat is juist”.

Breivik richtte in juli vorig jaar een bloedbad aan in een jongerenkamp ten noordwesten van Oslo, nadat hij een bomaanslag had gepleegd. Door zijn terreurdaden kwamen in totaal 77 mensen om: 8 bij de bomaanslag in Oslo en 69 bij de schietpartij op het eiland Utøya.

Hij kreeg vrijdag gelegenheid tot een slotwoord van 45 minuten. Nabestaanden van de slachtoffers liepen uit de rechtszaal weg toen Breivik het woord wilde nemen. Meer dan 30 mensen stonden op toen de rechter tegen de verdachte zei dat hij mocht spreken. „Hij heeft spreekrecht. Wij hebben niet de verplichting om te luisteren”, zei een van hen. „Het luisteren naar hem maakt ons ziek.”

Breivik sprak na hartverscheurende getuigenissen van vijf mensen die hun dierbaren hadden verloren. Hij herhaalde dat zijn daad barbaars maar noodzakelijk is geweest. Hij eiste vrijspraak omdat de moordpartij was bedoeld om het land te beschermen. Ook spuide hij kritiek op de Amerikaanse tv-serie Sex and the City omdat die vrouwen ervan zou weerhouden een gezin te stichten.

Donderdag hadden de aanklagers geëist dat de rechtbank Breivik ontoerekeningsvatbaar verklaart, zodat hij levenslang in een psychiatrische kliniek kan worden opgenomen. De rechters vellen op vrijdag 24 augustus het vonnis over Breivik.

Het proces heeft 10 weken geduurd.