Kamp heeft de Kamer een uitwerking gestuurd van de plannen in het Lenteakkoord van VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie om het ontslagrecht te versoepelen. Het kabinet neemt die over.

Door de maatregelen zullen ouderen makkelijker doorstromen naar ander werk, schrijft Kamp. Zij zitten nu vaak gevangen in hun huidige baan, omdat ze bij vertrek het recht op een hoge ontslagvergoeding kwijtraken.

Door meer mobiliteit komen werknemers sneller en vaker op de plek terecht waar hun capaciteiten het beste tot hun recht komen, aldus de minister. De voorstellen zorgen volgens hem ook voor minder tweedeling tussen vaste en tijdelijke contracten en voor meer scholing.

Kamp erkende dat de aanpassing van het ontslagrecht komt in een tijd waarin de werkloosheid oploopt, maar Nederland heeft nog altijd de op een na laagste werkloosheid van alle EU-landen. „Er zijn nog steeds 500.000 tot 600.000 vacatures per jaar”, aldus de minister. Die worden deels ingevuld door arbeidsmigranten uit Oost-Europa.

Op dit moment moeten werkgevers vooraf toestemming vragen aan uitkeringsinstantie UWV of de kantonrechter als ze iemand willen ontslaan. In navolging van het Lenteakkoord draait Kamp de procedure om. Een bedrijf mag een personeelslid vanaf 2014 zonder voorafgaande toets ontslaan met een opzegtermijn van 2 maanden. Er moet wel een hoorprocedure plaatsvinden, waarin de werknemer op het ontslag kan reageren. Als hij het er niet mee eens is, kan hij het ontslag achteraf aanvechten bij de rechter.

De ontslagvergoeding wordt omgezet in een ‘transitiebudget’ voor scholing of begeleiding naar een andere baan. Het bedraagt een kwart maandsalaris per gewerkt jaar, met een maximum van een half jaarsalaris. Op dit moment kunnen werknemers, afhankelijk van leeftijd en diensttijd, veel hogere bedragen meekrijgen.

Het transitiebudget geldt in principe ook voor werknemers met een tijdelijk contract. Bekeken wordt nog of recent gemaakte scholingskosten ermee verrekend kunnen worden.

De werkgevers betalen straks de eerste 6 maanden van de WW. Ze zijn dan gemotiveerd te zorgen dat de ontslagen werknemer snel elders aan de slag komt. De overheid bespaart hiermee 1 miljard euro per jaar.

Belangrijkste wijzigingen in ontslagrecht

• De toetsing van het ontslag vooraf bij UWV of kantonrechter wordt veranderd in een toetsing achteraf. Na een hoorprocedure kan een bedrijf een werknemer ontslaan. Als die het daarmee niet eens is, kan hij naar de rechter stappen.

• De opzegtermijn wordt voor iedereen 2 maanden. Nu is dat nog 1 tot 4 maanden.

• De ontslagvergoeding volgens de zogeheten kantonrechtersformule verdwijnt. Het bedrag dat het bedrijf een ontslagen personeelslid moet betalen, wordt beperkt tot een kwart maand salaris per gewerkt jaar, met een maximum van een halfjaar. Dat ‘transitiebudget’ moet worden besteed aan scholing of begeleiding naar nieuw werk. Of het daaraan ook echt wordt uitgeven, gaat de overheid overigens niet controleren.

• Het transitiebudget geldt in principe ook voor werknemers met een tijdelijk contract.

• Als de rechter oordeelt dat iemand onterecht is ontslagen, kan hij een schadevergoeding toekennen. Die bedraagt een half maandsalaris per gewerkt jaar, met een maximum van een jaarsalaris.

• Werkgever en werknemers houden de vrijheid andere ontslagvergoedingen te blijven afspreken. Kamp verwacht echter niet dat dat vaak zal gebeuren, omdat het voor bedrijven te kostbaar wordt.

• Bij ontslagrondes om bedrijfseconomische redenen blijft het principe van afspiegeling in leeftijdsgroepen bestaan. Binnen elke leeftijdsgroep moeten degenen met de minste dienstjaren dan het veld ruimen.

• Werkgevers worden verantwoordelijk voor de kosten van de eerste 6 maanden WW. Dat levert de schatkist 1 miljard euro per jaar op. Voor bedrijven staat daar een lagere ontslagvergoeding tegenover. Hoogte en duur van de WW-uitkering veranderen niet.