De gewone Somaliërs mogen niet naar de stembus. De 366 Somalische afgevaardigden die deelnemen aan vredesbesprekingen voor Somalië in Kenia, hebben besloten dat de leiders van 23 clans de 351 parlementsleden zullen kiezen. Het parlement benoemt vervolgens de president. Voor het hoogste ambt hebben zich inmiddels 52 kandidaten gemeld, onder wie Abdirahman Jama Barre, een broer van de voormalige president Mohamed Siad Barre, aan wiens dictatoriale bewind in 1991 een einde kwam.

Afgelopen donderdag presenteerde Al Haj Mohamed Yassin zich als kandidaat. Yassin is een miljonair, die 26 jaar in het buitenland heeft gewoond. Yassin, die in 1951 in Mogadishu werd geboren, wijst erop dat het woord ”vrede” niet in het Somalische woordenboek voorkomt. „Het is de hoogste tijd dat iemand naar voren stapt en zegt: Genoeg is genoeg.”

Yassin denkt dat zijn langdurige afwezigheid in zijn voordeel zal werken. In tegenstelling tot veel van zijn rivalen heeft hij geen politiek verleden en kan hij zich profileren als een neutrale bruggenbouwer. Hij woont sinds 1992 in de Verenigde Arabische Emiraten, waar hij een fortuin verwierf als onroerendgoedhandelaar. Het permanente onderhandelingsproces in Kenia bestempelt hij als „niet meer dan een bijeenkomst van krijgsheren.” De Somalische hoofdstad Mogadishu, die nog altijd deels in handen is van gewapende bendes, vergelijkt hij met „een dierentuin vol wilde dieren.” Zijn kandidatuur noemt hij „een morele plicht.”

De onderhandelingen in Kenia vloeien voort uit een conferentie in Djibouti, die in augustus 2000 uitmondde in de benoeming van een overgangsregering. Het interim-bewind heeft echter buiten Mogadishu weinig of geen invloed, en zelfs in de hoofdstad moet de macht worden gedeeld met straatbendes. Het interim-bestuur werd gekozen voor drie jaar en het mandaat liep officieel op 12 augustus af, zodat het hoog tijd is voor een nieuw bestuur.

Het is de bedoeling dat de parlementsverkiezingen volgende maand plaatshebben, maar er is geen deadline afgesproken en het is niet onmogelijk dat het later wordt. Terwijl ze de verkiezingen voorbereiden, gaan de afgevaardigden in Nairobi ook door met onderhandelingen over een nationale grondwet.

De kandidatenlijst geeft een aardig beeld van het tumultueuze verleden. Zo is een van de kanshebbers op het presidentschap Hussein Mohammed Aidid, een voormalige Amerikaanse marinier en de zoon van de overleden Mohammed Farah Aidid, ooit een machtig krijgsheer in Mogadishu. Farah Aidid wist in 1993 te ontkomen aan arrestatie door Amerikaanse militairen. Een poging tot arrestatie van medewerkers van Aidid leidde in oktober dat jaar tot de dood van achttien Amerikaanse soldaten en uiteindelijk het vertrek van de Verenigde Staten uit Somalië.

Nieuw is de kandidatuur van drie vrouwen, onder wie Asha Ahmed Abdalla, een voormalig minister van de overgangsregering, die het grootste gedeelte van haar leven in de VS woonde. Andere opvallende kandidaten zijn Abdullahi Yusuf Ahmed, de leider van Puntland, een afgescheiden regio in het noorden van het land, en Abdullahi Ahmed Adow, een voormalige minister in de regering-Barre die naar de VS uitweek.

Een onderhandelaar in Nairobi, Mohammed Qanyare Afrah, noemt het betreurenswaardig dat zo veel politiek talent in het verleden naar het buitenland heeft moeten uitwijken. „Die dingen zijn altijd moeilijk, maar we proberen de zaak weer bijeen te brengen”, zegt Afrah, voorzitter van de zogeheten Groep van Acht, een invloedrijke coalitie. „Ik zal niet zeggen dat alles mooi is en glad verloopt, maar we doen ons best.” Afrah wijst er op dat er hoe dan ook voor het einde van het jaar een nieuwe regering in Somalië zal zijn. „En wie er ook president wordt, hij zal de macht over geheel Somalië uitoefenen”, zegt hij hoopvol.