De onderzoekers noemen het percentage „schrikbarend hoog”. Ze raden aan om de slimste leerlingen bij elkaar in de klas te zetten. Door in het eerste jaar in een gemengde klas les te krijgen, hebben deze zogeheten excellente leerlingen 10 procent minder kans om het vwo op tijd af te maken. Komen kinderen in de tweede en derde leerjaar ook in een gemengde klas, dan lopen hun kansen zelfs nog verder terug: respectievelijk 16 en 32 procent.

De onderzoekers stellen ook dat de excellente leerlingen last hebben van het gebrek aan structuur op school. Scholen zouden daar nog flink wat winst kunnen boeken om ervoor te zorgen dat de slimste leerlingen snel klaar zijn met het vwo. Veel uitval of vertraging is vermijdbaar, stelt het GION.

Ook blijkt uit het onderzoek dat meisjes met een zeer hoge Cito-score (549 of 550) 7 procent meer kans hebben om in 6 jaar hun vwo af te ronden dan jongens met dezelfde score. Leerlingen met hoogopgeleide ouders hebben 19 procent meer kans op een vwo-papiertje binnen 6 jaar dan leerlingen met laagopgeleide ouders.

Overigens vonden de onderzoekers ook dat deze groep leerlingen 1,5 tot 2 keer zo vaak kiest voor het profiel Natuur en Techniek. Daarnaast stromen ze na het vwo relatief vaak door naar een technische opleiding.

Het ministerie, dat elk jaar 30 miljoen investeert in hoogbegaafde en excellente leerlingen, liet het onderzoek doen om te achterhalen hoe deze leerlingen beter kunnen worden begeleid. Volgens minister Marja van Bijsterveldt (Onderwijs) laten de uitkomsten zien dat extra aandacht voor toptalenten in het onderwijs hard nodig is. „Dat is onze dure plicht naar deze leerlingen. Maar het is ook in ons eigen belang. We hebben elk talent in de toekomst hard nodig”, stelt ze.

Het GION bekeek de gegevens van de beste 4,5 procent van 19.000 leerlingen die in 1999 van de basisschool naar de middelbare school gingen.