Het was maar een klein berichtje op de economiepagina: ”Alleen dierenarts mag nog antibiotica toedienen” (RD 2-6). Het artikel is de weerslag van een Kamerbrief die staatssecretaris Bleker van Landbouw en minister Schippers van Volksgezondheid vrijdag naar de Tweede Kamer stuurden.

In deze brief geven de bewindspersonen aan „buitengewoon geschrokken te zijn van de uitkomsten van de onderzoeken” in de vleeskuiken- en de vleeskalverensector. Deze onderzoeken zijn uitgevoerd door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit.

Deze schrik hadden de bewindspersonen zich kunnen besparen. In dezelfde Kamerbrief wordt namelijk door henzelf aangegeven, dat de onderzoeken gebaseerd zijn op bedrijfsgegevens over de tweede helft van 2010 en de eerste helft van 2011.

Zij schrijven: „We realiseren ons dat de onderzoeksresultaten dus feitelijk betrekking hebben op een periode die ligt vóór de aankondiging van nieuwe beleidsmaatregelen in 2011 en het doorvoeren van maatregelen zoals het niet meer toestaan van preventief gebruik.”

Met name deze laatste zin uit de Kamerbrief neemt mijns inziens de grond weg voor én de (gespeelde) schrik van de bewindspersonen én het komen tot verstrekkende maatregelen aangaande het antibioticabeleid.

In de Kamerbrief wordt aangaande de vleeskalverensector vermeld „geen afwijkingen ten aanzien van het gebruik van geregistreerde en gekanaliseerde middelen” te hebben aangetroffen. Wel wordt onder meer het preventief voorschrijven van antibiotica en het aanwezig zijn van zogeheten derdekeusmiddelen op de bedrijven als afwijkend benoemd. Maar in het licht van de toen geldende regelgeving kan dat niet als afwijkend worden bestempeld.

Het is nu alsof in de rust van een wedstrijd met medeweten van alle spelers de regels worden aangepast. De tweede helft wordt dan ook volgens deze aangepaste regels gespeeld. Echter, na de wedstrijd worden er toch nog gele en rode kaarten toegekend aan spelers die zich in de eerste helft van de wedstrijd niet gehouden hebben aan de regels zoals deze in de rust waren afgesproken.

Het mag duidelijk zijn dat ik trots ben op de vleeskalverensector. Sinds we het tijdperk van de kistkalveren achter ons hebben gelaten en de dieren gehuisvest worden in ruime groepen, heeft de sector steeds vooropgelopen. Ook ten aanzien van de reductie in het antibioticagebruik.

In 2007 is daar al op ingezet, ruim voor het referentiejaar 2009, toen ook andere sectoren de problematiek serieus gingen nemen. In de afgelopen jaren is een forse reductie bereikt. De doelstellingen van 2011 zijn gehaald en die van 2013 zullen (waarschijnlijk) worden gehaald.

Dit alles is het gevolg van forse inspanningen. Zo is er onder meer veel energie gestoken in het creëren van begrip en draagvlak bij de veehouders. De aankondiging van nieuwe vergaande maatregelen is dan ook een ondermijning van al onze inspanningen.

De aangekondigde maatregelen belemmeren vooral de behandeling van het individuele dier. Door het aan sturen op een toedienen van antibiotica uitsluitend door de dierenarts zal de animo voor individuele behandelingen niet groot zijn. Dat is betreurenswaardig, omdat onze insteek in de laatste jaren is niet te kiezen voor een koppelkuur (het verstrekken van een antibioticum aan alle dieren op een stal), maar individuele behandeling van zieke dieren.

En de verder aangekondigde maatregelen om een veehouder zelf antibiotica te mogen laten toedienen, zijn een wassen neus. Bedrijfsbehandelplannen en bedrijfsgezondheidsplannen functioneren volop, juist naar aanleiding van de in 2011 genomen maatregelen. Laten we de effecten daarvan eerst eens afwachten.

Tot slot: sinds juli 2010 zijn alle verstrekkingen van antibiotica vrijwel ”realtime” bekend bij de overheidsinstanties. Hierdoor zijn de controlerende instanties in staat om notoire grootverbruikers haarfijn in kaart te brengen. Het aanpakken van deze veehouders is veel effectiever dan de papieren rompslomp die we ons door middel van de aangekondigde maatregelen op de hals halen.

De auteur is dierenarts te Voorthuizen en voornamelijk actief in de vleeskalverensector.