„Op straat gezet”

Het is een druilerige meidag. Lorenzo –capuchon, leren jasje, sigaret in de hand– staat te wachten voor een snackbar in Alkmaar. Hij is uit de woonvoorziening van het Leger des Heils gezet.

„Ze zeiden dat ik niet genoeg vooruitging”, zegt Lorenzo, maar zijn gezicht verraadt dat hij het er niet mee eens is.

Hij vond meteen een plek om te slapen. Waar precies wil hij niet zeggen, omdat hij bang is dan zijn onderkomen kwijt te raken.

Hij woont er samen met een maat van hem, die al eerder uit een woonvoorziening werd verwijderd. „We hebben een bank, zelfs een tv. En een grill om vreten op te maken.”

Af en toe gaat hij een paar dagen bij vrienden slapen om de vrede in het kleine onderkomen te bewaren. „Met Pinksteren heb ik in een moderne kerk geslapen. Echt een vet mooie, grote kerk helemaal voor mezelf alleen. Zo’n woonkamer hebben mensen met een huis niet eens, terwijl ik dakloos ben. Er kwam prachtig licht naar binnen door de ramen en ik had het altaar vol biertjes gezet. Vet grappig.”

Hij heeft werk bij een uitzendbureau en zoekt het grof vuil af naar koperdraden, die hij vervolgens weer verkoopt aan een ijzerhandelaar. Onlangs heeft hij ook eventjes in het huis van bewaring gezeten. Inmiddels is hij weer vrij. „We hadden er tv, een eigen waterkoker, we mochten zelf de wc doortrekken en het licht uitdoen. Het was er een stuk beter dan in de politiecel waar ik daarvoor zat.”

Toen hij vrijgelaten werd, heeft hij een tijdje bij zijn moeder gewoond. „Ze zei: De dag dat jij vrijkomt, ga je je leven op de rit krijgen.”

Lang hield Lorenzo het er niet uit. „De spanningen liepen te hoog op, dus ik ben er weer weg gegaan voordat het uit de hand liep. Ik moest op zaterdagavond om 8 uur thuis zijn en doordeweeks meteen uit mijn werk naar huis komen. Terwijl ik nog wel op mezelf heb gewoond.”

Op dit moment staat hij ingeschreven bij stichting DNO voor maatschappelijke opvang. „Ik moet me in leven zien te houden totdat ik daar zit. Het zou helpen als ik een baan kon krijgen op vaste uren in plaats van op afroep. Maar dat is heel moeilijk, want wie neemt er nou een dakloze aan? ”

Er zijn meer problemen. Zo kan hij zich niet dagelijks douchen. „Mijn laatste douche was met een gieter koud water op een begraafplaats.” Kleren wassen doet hij bij vrienden. De natuur dient soms als toilet. „En vrouwen versieren gaat niet, want waar moet ik ze mee naartoe nemen?”

Maar verder voelt hij zich als dakloze zo vrij als een vogel. „Ik ben het rijkst van iedereen want ik doe wat ik wil. En ik probeer altijd positief te blijven, want als ik ga balen, komt het niet meer goed.”

„Ik wil weg bij het Leger”

Werk en vrienden beheersen op dit moment haar leven. Ze komt maar zelden meer bij de woonvoorziening van het Leger des Heils waar ze begeleid wordt. En het is nog maar de vraag of dat gaat veranderen. „Ik wil op mezelf gaan wonen.”

Al sinds ze vorig jaar bij het Leger terechtkwam, heeft ze het er niet naar haar zin, zegt ze. Hoewel ze zich destijds vrijwillig heeft aangemeld, is haar stemming nu omgeslagen. „Ze vinden dat ik te laat thuiskom van mijn werk. De begeleiding werkt niet en ik krijg daar stress. Ik wil er niet blijven.”

De consequentie van weggaan is dat de hulpverlening aan haar wordt stopgezet. Maar daar zit ze niet zo mee. „De kans dat ik hier kan blijven is sowieso klein. Bovendien: met mijn zelfstandig woonvaardigheden gaat het beter, en met mijn financiën ook nu ik een baan heb.”

Laprinsia heeft al heel wat meegemaakt in haar leven, wat zijn gevolgen heeft op haar persoonlijkheid. Zo’n drie maanden geleden heeft ze een test moeten doen. Daar kwam uit dat ze symptomen van borderline heeft, een angststoornis, een persoonlijkheidsstoornis en stemmingswisselingen.

Of ze daar dan geen hulp bij nodig heeft? „Een vriendin van mij heeft precies hetzelfde. Zij krijgt er medicatie voor die heel goed werkt. Ik ga die medicatie ook aanvragen bij de huisarts.”

Deze week gaat ze samen met een vriendin langs bij een huiseigenaar om een huurcontract te tekenen, waarna ze per 1 juli de bewuste woning kan gaan huren. „Eerder had ik geen kans op een eigen huis. Nu het kan, grijp ik die kans.”

Wat er dan nog van haar plannen terechtkomt om singer-songwriter te worden? „Drie maanden geleden begon ik aan een opleiding, die ik op de eerste dag al moest stopzetten omdat ik mijn middelbare school niet heb afgemaakt. Nu wil ik een thuisstudie psychologie gaan doen via de LOI en daarnaast vier dagen werken. Ik vind het leuk om me te verdiepen in mensen, hen te helpen en adviezen te geven. En de opleiding voor singer-songwriter had me toch te lang geduurd: dan was ik 30 geweest voordat ik van school kwam.”

Ze gaat liever werken, zegt ze, zodat ze geld heeft om haar rekeningen te betalen. „Nu heb ik een baan bij een organisatie die allemaal grote feesten regelt. Ik sta van ’s avonds tot diep in de nacht achter de bar. Daarnaast werk ik vier dagen per week voor een bedrijf dat onder andere covers maakt voor magazines. In september wil ik daarbij in mijn eigen tempo gaan studeren.”

Of het allemaal gaat lukken weet ze niet, maar ze blijft dromen over de toekomst. „Ik hoop dat het bij het volgende interview in september nog weer beter met me gaat, dat ik meer stabiliteit en vastigheid heb gevonden zodat ik verder kan met mijn leven.”

„Niet klaar met verleden”

Daniël heeft het allemaal aardig op de rit. Sinds hij een jaar geleden bij het Leger des Heils aanklopte voor hulp, is er veel gebeurd. Hij deelt een appartement met anderen, heeft een fulltimebaan en geniet van zijn sociale contacten in zijn nieuwe omgeving. „Ik draai weer mee in de maatschappij, dat is het belangrijkste”, zegt hij niet zonder trots.

Gemiddeld komt hij nog één keer per week naar het Leger des Heils. „Voor een bakje koffie. Ik heb een goede band gekregen met de leiding en met de mensen die hier tegelijk met mij zaten. Bovendien woon ik hier vlakbij, ik kan het aanlopen.”

Het was maandag precies een jaar geleden dat Daniël bij het Leger aanklopte. „Ik ging toen aan zelfmedelijden ten onder”, zegt hij, terugkijkend op de periode waarin hij zijn compagnon, financiële zekerheid en sociale status verloor.

Achteraf gezien is hij blij dat zijn moeder en zus hem destijds dwongen zich te laten opnemen. „Ik heb de afgelopen maanden enorme stappen vooruit gemaakt.”

Dat is allesbehalve vanzelfsprekend. Veel jongeren die in een vorm van opvang belanden, komen daar niet meer uit. „Sinds ik hier zit, weet ik van vijf mensen die op zichzelf zijn gaan wonen. Anderen gaan weer terug naar de straat of doen een vervolgtraject. Weer anderen zien het Leger des Heils als het eindstation.”

Hoe goed het ook met hem gaat, hij heeft nog steeds genoeg om aan te werken. „Ik ben er nu wel uit, maar ik ben er nog niet klaar mee.”

Zo krijgt hij nog steeds financiële begeleiding. „Waarschijnlijk stopt dat over drie of vier maanden. Mijn schulden zijn zo goed als afgelost, en nu leer ik hoe ik met mijn financiën om moet gaan.”

Ook krijgt hij binnenkort assertiviteitstraining. Op eigen initiatief, omdat hij aan zijn karakter wil werken. „Ik moet leren minder impulsief te handelen. Vroeger zei ik negen van de tien keer overal ja op. Nu probeer ik vaker nee te zeggen, anders kom ik in de knel.”

De achterliggende periode heeft de vroeger wel erg zelfbewuste Daniël veranderd. Hij is nu voorzichtiger en durft kwetsbaarder in het leven te staan. „Al is het af en toe nog moeilijk om te zeggen dat ik bij het Leger des Heils heb gezeten. Soms lijkt het een soort zwakte, terwijl het juist een heel positieve tijd was. Maar ik heb ervoor gekozen open en eerlijk te zijn, ook door dit interview te geven.”

Hij hoopt dat anderen er wat aan hebben. „Dat lezers die zich in mij herkennen, weten dat ze beter wat gas terug kunnen nemen en niet zo arrogant en eigenwijs door het leven moeten lopen.”

En er is meer. „Wat er het afgelopen jaar in mijn leven gebeurt is, is zo speciaal. Ik ben tegenwoordig op zoek naar iets, naar het hogere, wat dat dan ook is.”