Op tal van plaatsen en uit miljoenen kelen klonk dit Britse volkslied de achterliggende dagen ter gelegenheid van het diamanten regeringsjubileum van koningin Elizabeth II. Sinds 1745, toen koning George II als eerste vorst deze hymne toegezongen werd, wenst de bevolking van Groot-Brittannië hiermee haar vorst Gods bewaring, een lang leven en een glorieuze regering toe.

Wie, zoals de Britse vorstin, op 86-jarige leeftijd in goede gezondheid en met helderheid van geest mag terugkijken op het eigen leven, zal moeten erkennen dat God haar Zijn bewaring heeft geschonken. Hoevelen bereiken op deze manier deze leeftijd?

Maar hoe zit dat met de regering? Was die glorieus? Wie kijkt naar de harde feiten, zal daar vraagtekens bij hebben. Toen Elizabeth Alexandra Mary in 1952 de troon besteeg, was het Britse wereldrijk omvangrijker dan nu, zestig jaar later. De vorstin heeft nu geen gezag meer over Pakistan, Sri Lanka en Zuid-Afrika. En ook de betekenis van het Britse gemenebest, de bond van soevereine staten waarvan zij symbolisch staatshoofd is, is afgenomen. Het Verenigd Koninkrijk is inmiddels een eind weggedrukt uit het centrum van de wereld.

Ook binnen de Britse samenleving zelf is duidelijk wat veranderd. Moderne, soms revolutionaire, ontwikkelingen op het gebied van cultuur en maatschappij zijn het land niet voorbijgegaan, hoe conservatief de Engelsen van nature ook mogen zijn. Het gezag van instituties is ingeboet. Een reeks schandalen binnen overheidskringen versterkte dat nog eens.

Hoewel de Britten vanwege hun vele koloniën al eerder dan de meeste Europese landen te maken hadden met vreemdelingen in hun land, hebben ze in de achterliggende zestig jaar ook moeten leren omgaan met de multiculturele samenleving. Dat proces verliep niet altijd even gemakkelijk, maar inmiddels lijkt er een redelijk consensus op dit terrein.

Te midden van deze en nog vele andere verschuivingen was juist het Britse koningschap het instituut dat zorgde voor stabiliteit en continuïteit. Weliswaar bezit de vorstin geen regeringsmacht, maar de bindende kracht van haar kroon moet niet onderschat worden. Daarbij is het zeker waar dat de manier waarop Queen Elizabeth, afstandelijk en schijnbaar onverstoorbaar, haar koningschap heeft ingevuld ook van invloed is geweest.

Dinsdag is in Londen een nationale dankdienst gehouden in de majestueuze St. Paul’s Cathedral. Daarmee erkent de Britse koningin, die nog altijd het hoofd (Supreme Governor) is van de protestantse Kerk van Engeland, dat het God is Die haar zestig jaar lang in goede gezondheid de regering over de Britse landen schonk. Dat is een signaal in een samenleving die in die periode sterk seculariseerde. Inderdaad, God saved the Queen, God behoedde haar. Aan het einde van de dienst is weer gezongen: God save our gracious queen. Hij beware haar ook de komende jaren.