De jurist Schonewille, voormalig Kamerlid voor de LPF, promoveerde in februari op een onderzoek naar relatievermogenrecht. Op het titelblad van zijn proefschrift nam de promovendus een Latijnse spreuk op waarin Psalm 111:10 werd geciteerd: „De vreze des Heeren is het beginsel der wijsheid. Zijn lof bestaat in der eeuwigheid.” Dat mocht niet van Universiteit Leiden. De spreuk moest er af.

Het argument van de universiteit: op het titelblad van een dissertatie mag geen verwijzing naar een opperwezen staan. In een toelichting zei de universiteitswoordvoerder dat het promotiereglement is aangescherpt. Dankwoorden moeten beknopter en zakelijker.

Dat laatste geeft op zich al te denken. Natuurlijk moet de persoonlijke opdracht geen half proefschrift beslaan. Maar enkele pagina’s waarin de promovendus iets zegt over persoonlijke motieven voor het onderzoek, ervaringen en waar hij zijn relaties bedankt, maken wel enigszins duidelijk wat voor persoon hij is. Daarmee wordt vaak ook iets van zijn levens­visie zichtbaar. Alleen wie blijft volhouden dat wetenschap echt waardevrij is (wie is daar vandaag de dag ten diepste nog van overtuigd?) zal zo’n introductie onbelangrijk of ongewenst vinden.

Fundamenteler is echter de vraag of een verwijzing in een proefschrift naar God verboden kan worden op een neutrale universiteit in een land dat de godsdienstvrijheid grondwettelijk heeft verankerd. Daar geeft de verklaring van het College voor de Promoties geen antwoord op. Het zal zich hierop nog eens beraden.

Echter, de uitspraken van de universiteitswoordvoerder in februari maken wel duidelijk hoe het bestuur denkt over religie. „We hebben de reglementen aangescherpt. De dankbetuigingen aan God en huisdieren liepen de spuigaten uit.” Wie God gelijkstelt aan huisdieren moet in ieder geval niet beweren dat hij respect heeft voor de godsdienstige overtuiging van mensen. En dat aan de universiteit die door Willem van Oranje aan de sleutelstad werd gegeven na het ontzet van Leiden –een belangrijk moment in de strijd om de godsdienstvrijheid–, met primair als doel gereformeerde predikanten op te leiden.

Pikant is dat een dag na de promotie van Schonewille de sterrenkundige Van Hoven promoveerde met een proefschrift dat een citaat bevatte uit een roman van de Amerikaanse journalist Hunter S. Thompson waarin drugsfeesten centraal staan. Is het niet wat merkwaardig dat je wel het verslag van een drugsorgie mag citeren en niet de Bijbel? De uitspraak van het College voor de Promoties is positief, maar niet afdoende. Leiden moet afstand nemen van seculier fundamentalisme, wil het echt neutraal zijn.