Het vrolijke zit ’m niet alleen in de titel. Marieke Henselmans, „dé bespaardeskundige van Nederland”, schrijft sprankelend en met humor over consuminderen.

Wijs omgaan met geld is leuk, en niet vervelend of moeilijk, betoogt ze. Lijstjes maken, daar begint het mee: zien wat er binnenkomt en wat er uitgaat. Ruim dertig jaar geleden, toen ze begon met werken en studeren in de gezondheidszorg, maakte de auteur al lijstjes. Twee zijn er afgedrukt, op bladzijde 11. Waaruit blijkt dat ze in oktober 1980 voor 100 gulden boeken kocht en in november voor 150 gulden. Ter vergelijking: benzine kostte haar toen per maand 75 gulden. Boeken zijn belangrijk, dat vindt Henselmans nog steeds. Kinderen hebben geen recht op merkkleren, maar wel op boeken, is haar mening. Door te bezuinigen op het ene kun je geld uitgeven aan wat je echt wilt kopen, dat is het idee.

Het hele huis komt aan de orde in ”Vrolijk besparen”. De werkkamer (met de computer waarmee je kunt checken of de vaste lasten echt niet lager kunnen), de zolder waar de was kan drogen en spullen staan die op Koninginnedag verkocht kunnen worden, de slaapkamer met de kledingkast, de tuin, de voorraadkast. Alles.

Besparen is in feite een manier van leven. Bij het gedeelte over koffie bijvoorbeeld wijdt Henselmans een paragraaf aan opgeruimde huizen. „Om te kunnen genieten van een kopje koffie op de bank moet het geen puinhoop zijn.” Is het wel een rommel, dan kun je er een professionele opruimer bij halen voor 40 tot 100 euro per uur (nee!) – of je kunt de kinderen uit logeren sturen en zelf drie dagen aan het ordenen slaan.

Dan de koffie zelf. „Waar zouden we zijn zonder ons bakje troost? Eén probleem: koffie is een statusproduct geworden. Hoe duurder en hoe moeilijker te verkrijgen, hoe hoger de status. Om de Nespressocupjes te mogen kopen moet je door een strenge selectie. Je moet lid worden van de Nespressoclub en langdurig modderen op internet om je bestelling erdoor te krijgen. Je kunt ook naar de Bijenkorf, waar je op zaterdag vooral heren op leeftijd (die kunnen het betalen en worden gestuurd door hun vrouw) in rode of geruite broeken in de rij ziet staan.” Maar voor veel minder geld kun je ook een lekkere kop koffie regelen, zo blijkt.

Indrukwekkend zijn de rekensommen – van de verschillen in prijs per kop koffie (Nespresso of Douwe Egberts of Paco), maar ook van bijvoorbeeld groente. Zo zou een krop ijsbergsla op een dag 49 cent per 500 gram kunnen kosten (0,98 euro per kilo). Gesneden ijsbergsla: 100 gram voor 0,99 euro, dat is 9,90 euro per kilo: tien keer zo veel als de krop. Of winterwortel: 0,49 euro per kilo. Wortelballetjes kosten 1,20 euro per 200 gram: dat is 6 euro per kilo, wat de balletjes twaalf keer zo duur maakt als de ‘ruwe’ wortel.

Dramatisch is ook het voorbeeld van de lunch voor iemand die vier dagen per week werkt. Als deze harde werker dagelijks 5 euro in de kantine uitgeeft, is dat 800 euro per jaar, berekent Henselmans, en 4000 euro per vijf jaar. Wie zelf een voordelig lunchpakket meeneemt, is in vijf jaar ongeveer 480 euro kwijt.

Het is niet dat we het allemaal niet (kunnen) weten. Maar die gewone, kleine bedragen zie je zo snel over het hoofd. Totdat je ze dus op een rij ziet staan.

Boekgegevens

”Vrolijk besparen. Doe het zelf met het hele gezin”, door Marieke Henselmans; uitg. Forte, Baarn, 2012; ISBN 978 90 5877 948 9; 160 blz.; € 17,95.