Een extra belasting voor topinkomens, hogere reiskosten voor de ”Hard Werkende Nederlander”: het zijn bepaald geen punten waar de VVD bij de achterban mee scoort, zo enkele maanden voor de verkiezingen.

Het begrotingsakkoord dat D66, GroenLinks en ChristenUnie vrijdag vooral presenteerden als een overwinning, is voor de VVD eerder een noodzakelijk kwaad. „We willen het niet mooier maken dan het is. In het begrotingsakkoord 2013 zitten maatregelen die pijn doen en die wij als VVD liever niet genomen zouden hebben”, heet het op de partijwebsite.

In een toelichting stelt Blok dat er eigenlijk geen alternatief was voor het akkoord, waarin netto ruim 12 miljard euro wordt bezuinigd om het overheidstekort in 2013 terug te brengen tot de Brusselse limiet van 3 procent.

Blok: „De Nederlandse staat geeft veel te veel geld uit. Per dag circa 70 miljoen euro méér dan dat er binnenkomt. Als mensen thuis 70 euro per dag te veel uitgeven, moeten er ook maatregelen worden genomen. De rekening moet immers wel worden betaald.”

Het enige alternatief was volgens Blok dat „we de boel de boel zouden laten. En dat is ook geen wenkend perspectief. Dan krijgen we een Belgische situatie, waarin de rente oploopt. Zoiets zou Nederland zomaar 6 miljard euro kunnen kosten.”

Wie de maatregelen analyseert, kan niet anders dan concluderen dat de VVD de meeste pijn lijdt.

„Álle Nederlanders gaan pijn lijden. Wel is het zo dat het uiteindelijke pakket een stuk beter is dan wat er in eerste instantie op tafel lag toen we met het CDA aanschoven bij D66, GroenLinks en de ChristenUnie. Zij stelden voor om de energiebelasting met 4 miljard euro te verhogen. Dat hebben we kunnen terugbrengen tot 1 miljard.”

Maar veel maatregelen uit het akkoord lijken toch vooral voor uw partij moeilijk uit te leggen?

„Ik kan niet ontkennen dat door dit akkoord mensen meer belasting gaan betalen en hun kosten voor woon-werkverkeer zien stijgen. Al hebben sommige werknemers misschien het geluk dat hun werkgever een deel van de lasten op zich neemt. Natuurlijk had ik hier veel liever het pakket verdedigd dat in het Catshuis op tafel lag. De maatregelen uit het begrotingsakkoord doen vooral op de korte termijn veel pijn. Volgend jaar geven we al wel een stukje terug door de inkomstenbelasting te verlagen. In het akkoord is opgenomen dat dit ook in de jaren daarna zal gebeuren, al bepaalt uiteindelijk de kiezer welke partijen er terugkomen in de Kamer en in welke omvang.”

Gaat u straks campagnevoeren tegen punten uit dit akkoord?

„Dat weet ik niet. Het VVD-verkiezingsprogramma zijn we nu aan het schrijven. Het eerlijke antwoord is daarom dat dit akkoord wat ons betreft geldt totdat er een nieuw kabinet is aangetreden. Maar uiteraard had ik zelf graag andere keuzes gemaakt. Onze inzet zou zijn om de lasten minder te verhogen en veel meer te snijden in de overheid en te bezuinigen op ontwikkelingshulp. ”

Hogere lasten voor forensen zullen straks niet in uw programma staan. Slaat u geen vreemde figuur als u over enkele weken kiezers belooft die maatregel terug te draaien als ze op uw partij stemmen?

„Nogmaals: het zou niet geloofwaardig zijn om hier nu al vooruit te lopen op wat er allemaal exact in ons verkiezingsprogramma komt te staan. Dit akkoord is een compromis, niet óns programma. Wel zijn wij goed voor onze handtekening tot er een ander kabinet is. De mate waarin de plannen in dit akkoord zullen worden uitgevoerd, zal dus afhangen van hoe lang dat duurt.”

Was juist deze spagaat de reden dat u voor snelle verkiezingen pleitte?

„Wij hadden inderdaad liever nog voor de zomer verkiezingen gehad in plaats van pas daarna, omdat we van mening zijn dat dit beter is voor Nederland. In eerste instantie was daar ook een meerderheid voor. Maar bepaalde partijen (de PvdA, MtB) zijn op het laatste moment van gedachten veranderd.”