Anderzijds zijn er veel plaatsen waar grote nieuwe kerkgebouwen verrijzen. Deze bevinden zich opvallend vaak in het gebied dat zich vanaf het Zeeuwse land, via de waarden rond de Graafstroom, naar het noordoosten uitstrekt. Daar word ik ook verdrietig van. Want dat is verspilling van geld. Waarom zouden we geld uitgeven aan bakstenen, kunststof en orgels als die in al rijke mate in leegstaande kerkgebouwen aanwezig zijn? Het is ook verspilling van genade. Hoeveel tijd gaat zitten in het vormen van bouwcommissies, terwijl die tijd ook besteed kan worden aan het bezoeken van weduwen, of, als zoutend zout, aan evangelisatieactiviteiten in en om het bestaande kerkgebouw? Of aan nieuwbouw in een zendingsgebied waar in honderden kilometers omtrek geen kerk te vinden is?

In Nederland zijn er kerken genoeg. De kerkmensen wonen echter niet in de buurt van die lege gebouwen. Of ze rijden drie bijna lege kerkgebouwen voorbij om in een grote gemeente de zuivere waarheid te horen. Betere spreiding van kerkmensen over bestaande kerkgebouwen is nodig. Dat is immers van belang bij het gebruik van zout. Het is alleen functioneel voor de smaak­papillen als je niet te veel tegelijk gebruikt. En niet te geconcentreerd. In de winter heeft strooizout ook weinig effect als het in de depots van Rijkswaterstaat opgeslagen blijft liggen. Als we belijden dat het beste zout van Nederland zich bevindt in het gebied dat zich vanaf het Zeeuwse land, via de waarden rond de Graafstroom, naar het noordoosten uitsterkt, is het wel van belang dat het hele land bestrooid wordt. Want de brede wegen van ons land blijven anders spekglad.

Betere spreiding door verhuizing ligt echter gevoelig. Er moet een prikkel zijn. Aankomende studenten hebben die: om je talenten te gebruiken mag je best gebruikmaken van de seculiere universiteiten in de grote stad. Eindexamenkandidaten, veel succes volgende week! Heb je al een studentenkamer in Amsterdam, Rotterdam of Utrecht? Weet dat je ook hartelijk welkom bent in de kerk in de stad. Op zondag, maar ook op catechisatie en doordeweekse activiteiten.

Maar welke prikkels zijn er bijvoorbeeld voor jonge gezinnen? Verhuizen, niet voor je werk, maar voor de kerk. Ik ken wel een prikkel. In Rotterdam staan historische kerkgebouwen. Zo ook een aan een lommerrijke singel. Momenteel kerken er ongeveer honderd mensen, maar er is plaats voor veel meer. Op een steenworp afstand is het nieuwbouwproject Nieuw Crooswijk bijna afgerond. Daar woon je betaalbaar en met eigen parkeerplaats op vijftien minuten van de koopgoot, vijf minuten van de Kralingse Plas en op tien minuten van de snelweg die je rap bij je vrienden en familie in het Zeeuwse land, de waarden rond de Graafstroom of het noordoosten brengt.

En o ja – je woont ook op vijftien minuten afstand van een evangelisatieproject, waar men je hulp goed kan gebruiken. En tien minuten van de ’s-Gravendijkwal, waar je als vrijwilliger bij Ontmoeting aan de slag kunt. En de buren wonen nog dichterbij.

Individuele prikkels werken maar beperkt. Soms moeten zaken van bovenaf worden gestuurd. Een kerkgebouwverbod kan daaraan bijdragen. De spilfunctie van de SGP is er niet meer, in elk geval niet voor de komende verkiezingen. De politiek kan het dus niet regelen. Wie springt er voor 
12 september over zijn eigen schaduw?

De auteur is gezondheidswetenschapper. Reageren? gedachtegoed@refdag.nl