Allereerst is het belangrijk om te weten of het fenomeen voorkomt in het kader van een bindweefselziekte. Dit noemen we dan secundair fenomeen van Raynaud. Verhelpen van de klachten zou dan inhouden dat de oorzaak behandeld moet worden.

Is dat niet het geval, dan spreken we van primair fenomeen van Raynaud: de reactie van bloedvatvernauwing en vervolgens verwijding in de vingertoppen en tenen of andere uitstekende delen heeft dan geen onderliggende systeemziekte als oorzaak. In de winter, als het koud is, en bij emotionele stress speelt het probleem het meest.

Het onderscheid tussen de primaire en de secundaire vorm van het fenomeen van Raynaud kan worden gemaakt door bloedtesten en nagelbedmicroscopie.

Behandeling: warm houden van de onderdelen is het allerbelangrijkst. Er zijn ook bloedvatverwijdende medicijnen verkrijgbaar, zogeheten calciumantagonisten. Deze middelen verlagen de bloeddruk en stabiliseren de bloedvaten in de uiteinden van armen en benen.

J. P. Peters, huisarts

Ik, vrouw van 52 jaar, heb na een stressvolle tijd veel pijn in mijn hele lijf. Volgens de psycholoog heb ik het hyperesthetisch emotioneel syndroom opgelopen en kom ik hier niet meer van af. Kan dit definitief zo zijn, en zo ja, hoe ga ik daarmee om of is er nog een weg om er beter van te worden?

Het door u genoemde syndroom is een wat verouderde aanduiding voor een toestand van overgevoeligheid voor zintuiglijke en emotionele prikkels. Dit is meestal het gevolg van uitputting door een lichamelijke ziekte, bijvoorbeeld een zware griep of longontsteking. Je kunt dan om het minste of geringste huilen.

Het syndroom verdwijnt meestal weer snel. Wanneer het om pijn in het hele lijf gaat, wordt vaker de diagnose fibromyalgie gesteld. Daarbij wordt ook een verband met stress verondersteld. Fibromyalgie kent wel vaak een chronisch beloop. Therapie kan helpen de klachten hanteerbaar te maken. Het kan ook zijn dat uw klachten op den duur toch verminderen en zelfs verdwijnen.

C. Roest, psycholoog

Tijdens het eten moet ik even wachten voordat ik verder kan. Het lijkt wel of er ter hoogte van de adamsappel iets blokkeert. Dit gaat gepaard met oprispingen. Bij een scopie van slokdarm en maag is een bacterie in de maag ontdekt. Die is bestreden met antibiotica.

Diverse oorzaken kunnen hieraan ten grondslag liggen. Het feit dat er al een maagonderzoek heeft plaats gevonden, betekent dat er geen vernauwing in de slokdarm zichtbaar is. Want dat zou wel gezien zijn bij het onderzoek.

Het gevoel alsof er iets in de keel zit, komt vaak voor en wordt een globusgevoel genoemd. Vaak gaat het ook gepaard met een kuchje, of schrapen van de keel en stemveranderingen zoals heesheid. Veelal wordt hier geen duidelijke oorzaak voor gevonden.

Een andere oorzaak zouden slokdarm­spasmen kunnen zijn. Een slokdarm­spasme is een stoornis in de beweging (motoriek) van de slokdarm. Na het doorslikken wordt het voedsel door de slokdarm actief naar de maag getransporteerd. Tijdens een slokdarmspasme verkrampen de spieren in de slokdarmwand plotseling en aanvalsgewijs. De spasmen treden meestal op in het onderste gedeelte van de slokdarm.

Om deze spasmen uit te sluiten wordt wel eens over gegaan tot een drukmeting van de slokdarm, een zogenaamde manometrie. Een slikfoto met bariumcontrast wil hierbij ook wel eens helpen. Eventuele spasmen of het vertraagd aflopen van contrast zijn dan zichtbaar.

Kortom, als het probleem blijft, is een verwijzing naar een maag-darm-leverarts toch op zijn plaats om bovenvermelde zaken uit te sluiten.

Dr. D. J. Bac, maag-darm-leverarts