Frankrijk slaat linksaf met Hollande
PARIJS – Frankrijk heeft zondag de socialist François Hollande gekozen tot president. Het land kiest daarmee op een voor Europa cruciaal moment voor een linkse politiek.
De 57-jarige Hollande heeft de presidentsverkiezingen met 51,62 procent van de geldige stemmen gekozen tot president van Frankrijk. Dat maakte het Franse ministerie van Binnenlandse Zaken maandag bekend. Nicolas Sarkozy kreeg 48,38 procent van de stemmen. In absolute getallen haalde Hollande 18 miljoen stemmen tegen 16,87 miljoen voor Sarkozy.
Van de ongeveer 46 miljoen stemgerechtigden bracht 80,84 procent zijn stem uit. Dit aantal blijft iets onder het aantal stemmers bij de presidentsverkiezingen van 2007. Opvallend was het grote aantal ongeldige stemmen. Dat vormde 5,8 procent van de uitgebrachte stemmen.
De uitslag moet nog wel officieel bevestigd worden door de Constitutionele Raad. Dat gebeurt vermoedelijk op vrijdag 11 mei.
Verandering
Hollande heeft de kiezers bedankt dat ze hem tot president hebben gekozen. Hij beloofde een leider te zijn die het hele land zal verenigen.
„Op deze 6e mei hebben de Fransen gekozen voor verandering door mij in het kantoor van de president te brengen”, aldus Hollande zondag tegenover een juichende menigte in zijn woonplaats Tulle. Hij onderstreepte dat hij over 5 jaar aan het eind van zijn ambtstermijn erop wil worden afgerekend of hij de eerlijkheid in de Franse samenleving en de positie van de jongeren heeft bevorderd. Veel jongeren lijden onder werkloosheid en uitsluiting.
Na zijn toespraak in Tulle vliegt Hollande naar Parijs om een grote manifestatie van zijn partij op het Place de la Bastille bij te wonen.
Sarkozy
Sarkozy heeft de verkiezingen onder meer verloren, omdat hij belangrijke verkiezingsbeloften niet kon inlossen. Zo slaagde hij er in de 5 jaar dat hij president was, niet in de werkloosheid van zo’n 10 procent terug te dringen. Ook maakte hij zich niet populair met zijn uitbundige persoonlijke stijl en stelde hij veel mensen teleur met harde bezuinigingen.
Hollande heeft onder meer beloofd de rijken zwaarder te belasten. Met het geld dat dat oplevert, moeten banen worden geschapen en de ’acquis sociaux’, de sociale verworvenheden, overeind worden gehouden. Waar Sarkozy al aan de verworvenheden heeft getornd, zal Hollande dat herstellen. Zo moet de pensioengerechtigde leeftijd volgens hem terug naar 60 jaar.
Of Hollande dat allemaal waar kan maken is de vraag, maar de nieuwe linkse wind in Frankrijk kan gevolgen hebben voor de koers van de Europese Unie. Hollande heeft al verklaard dat hij het verdrag over de begrotingsafspraken, het Europese stabiliteitspact, wil aanpassen, zodat er meer kans zou zijn op economische groei.
Hij zal daarin waarschijnlijk een weg moeten vinden met de Duitse bondskanselier Angela Merkel. In de aanpak van de Europese schuldencrisis speelde de Duits/Franse tandem Merkel en Sarkozy tot nu toe een leidende rol.
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Guido Westerwelle, liet weten dat Duitsland klaar is voor Hollande. „Ik twijfel er niet aan dat we onze gemeenschappelijke uitdagingen samen zullen aangaan. Wij zullen samen een EU-overeenkomst voor economische groei uitwerken”, aldus Westerwelle.
Hollande wordt de tweede socialistische president van Frankrijk sinds de invoering van de Vijfde Republiek in 1958. François Mitterrand (1981 tot 1995) ging hem voor. Hollandes rivaal Sarkozy is de tweede president sinds 1958 die niet is herkozen. Eerder verloor Valéry Giscard d’ Estaing in 1981 na zijn eerste termijn van Mitterrand.
Sarkozy liet weten dat hij zich na 35 jaar terugtrekt uit de politiek. „Ik bereid mij erop voor weer een Fransman onder de Fransen te worden”, aldus de 57-jarige vertrekkende president.
Zijn ambtstermijn eindigt officieel op 15 mei om middernacht. In de Franse media is er echter op gezinspeeld dat de machtsoverdracht eerder zou geschieden, als Hollande de nieuwe president zou worden. De beëdiging kan echter pas plaatshebben, als de Constitutionele Raad de officiële uitslag van de presidentsverkiezingen heeft bekendgemaakt. Dat gebeurt vermoedelijk op vrijdag 11 mei.
De nieuwe president kan direct na zijn beëdiging een nieuwe regering benoemen. Hem wacht direct een druk programma. Op 18 en 19 mei heeft in de Verenigde Staten de top van de G8, de zeven belangrijkste industrielanden plus Rusland, plaats. Daarna wordt in Chicago, eveneens in de Verenigde Staten, de NAVO-top gehouden. Daar zal Hollande zijn plan voor een versnelde terugtrekking van de Franse militairen uit Afghanistan moeten verdedigen.
De Fransen kunnen in juni opnieuw naar het stemlokaal gaan. Op 10 juni heeft de eerste ronde van de verkiezingen voor de Assemblée Nationale, de Franse Tweede Kamer, plaats. Een week later volgt de tweede ronde.
Uitnodiging Merkel
Bondskanselier Angela Merkel van Duitsland heeft François Hollande zondagavond telefonisch gelukgewenst met zijn verkiezing tot president van Frankrijk en hem uitgenodigd zo snel mogelijk na zijn beëdiging naar Berlijn te komen. Dat heeft haar woordvoerder gezegd.
Beiden zijn het erover eens hoe belangrijk nauwe betrekkingen tussen Duitsland en Frankrijk zijn en hebben elkaar verzekerd dat ze naar een goede en vertrouwenwekkende samenwerking streven, aldus de woordvoerder. Merkel steunde in de verkiezingsstrijd Hollandes tegenstander, de zittende president Nicolas Sarkozy.
De leider van Hollandes campagne, Pierre Moscovici, zei dat de nieuwe president „snel na de inhuldiging” naar de Duitse hoofdstad zal reizen.
Felicitaties Obama
De Amerikaanse president Barack Obama heeft François Hollande zondagavond gebeld om hem te feliciteren met zijn verkiezing tot president van Frankrijk. Obama heeft de Fransman ook uitgenodigd om later deze maand naar het Witte Huis te komen.
De Amerikaanse president gaf aan dat hij uitkijkt naar een nauwe samenwerking met Hollande en zijn regering, heeft een woordvoerder van het Witte Huis zondag laten weten.
Reactie Barroso
José Manuel Barroso, voorzitter van de Europese Commissie: Ik feliciteer François Hollande van harte met zijn verkiezing. We hebben duidelijk een gemeenschappelijk doel: de Europese economie een nieuwe impuls geven om een duurzame groei te bereiken, die zich op een solide fundament baseert en een bron voor het scheppen van banen is.
Reactie Cameron
David Cameron, premier Verenigd Koninkrijk: feliciteerde Hollande telefonisch. Hij liet de nieuwe Franse president weten ernaar uit te zien om zeer nauw met hem in de toekomst samen te werken en voort te bouwen op de zeer nauwe relatie die al tussen het Verenigd koninkrijk en Frankrijk bestaat.
Reactie Di Rupo
Elio Di Rupo, premier van België: „Ik feliciteer François Hollande hartelijk. Ik ben blij met hem de uitstekende relatie tussen de twee buurlanden te kunnen voortzetten en hoop met hem en de andere Europese leiders een plan uit te werken voor de toename van het aantal banen.”
Reactie Rutte
Premier Mark Rutte, bij monde van zijn woordvoerder: „De premier feliciteert François Hollande met de verkiezingsuitslag. Hij ziet uit naar een goede samenwerking met de nieuwe Franse president, zoals die ook met Sarkozy plaatsvond.”
Reactie Pechtold
D66-leider Alexander Pechtold: „Europese afspraken gelden ook voor Frankrijk. Tijdens zijn verkiezingscampagne pleitte Hollande voor versoepeling van de begrotingsregels in Europa. Het zou een slecht signaal zijn richting Europese bondgenoten, richting financiële markten, maar vooral richting mensen wanneer een van de grootste landen in Europa het niet zo nauw meer wil nemen met gemaakte afspraken. Dat zou het vertrouwen van mensen in de economie en in de kracht van Europa schade kunnen toebrengen. Mensen snappen dat je als land niet meer geld kunt uitgeven dan er binnenkomt, dat kunnen zij in hun eigen huishouden immers ook niet. Ik ga ervan uit dat Rutte en De Jager zich binnen Europa hard blijven maken voor begrotingsdiscipline.”
Reactie Samsom
PvdA-leider Diederik Samsom: „De verkiezing van François Hollande is in de eerste plaats bijzonder goed nieuws voor de Fransen. Frankrijk zal een socialere koers inslaan, meer gericht op onderwijs en op het creëren van nieuwe banen. Maar ook voor Europa zal de verkiezing van Hollande een positieve wending betekenen. Met Hollande kan Europa een nieuwe start maken. Weg van het Europa van de eenzijdige bezuinigingsobsessie van de afgelopen jaren. Naar een Europa dat gericht is op het creëren van werk en economische groei, een Europa dat hoop en perspectief biedt. Bijvoorbeeld door het tegengaan van de jeugdwerkloosheid, die in met name Zuid-Europese landen vaak torenhoog is. Met de komst van Hollande kan er een nieuwe wind door gaan Europa waaien en ik ben daar erg blij mee.”