Dat is minder tegenstrijdig dan het lijkt. Ik werd met die vraag geconfronteerd toen mijn vader na een kort ziekbed overleed. Ineens lijkt het of er twee tegengestelde werelden naast elkaar bestaan. Vanzelfsprekend schuif je onmiddellijk je agenda leeg. Afspraken kunnen erg dringend zijn, maar in het aangezicht van de dood wordt die urgentie heel relatief. Dat blijkt ook uit het begrip dat je ontmoet bij het verplaatsen van vergaderingen en lezingen.

Maar tegelijkertijd is er een andere werkelijkheid. Den Haag is in rep en roer. Terwijl je om het sterfbed staat, is er topberaad in het Catshuis. Het wankele gedoogkabinet zakt in elkaar, Rutte bezoekt de koningin en elke journalist zit op het puntje van z’n stoel – maar het nieuws dringt amper door bij de rouwende familie. Demissionair minister De Jager weet in recordtempo miljarden aan bezuinigingen te realiseren terwijl verdrietige zoons hun vader grafwaarts dragen.

Tegengestelde richting

Twee werelden naast elkaar, als twee wielen die in tegengestelde richting draaien. Het is een verademing om een week lang niet opgejaagd te worden door radio, e-mail en sociale media. Maar als je naderhand alle kranten van de afgelopen dagen doorbladert, besef je dat die andere wereld intussen wel doordraaide. En dat niet alleen in Den Haag: Robert M. en Anders Breivik stonden voor het hekje, er was narigheid over de Hedwigepolder, in Pakistan stortte een Boeing 737 neer en in Amsterdam botsten treinen op elkaar.

De meeste nieuwsfeiten in die week waren niet erg opwekkend van aard. Je merkt het verschil tussen die twee werelden nog sterker als er tegenover je verdriet juist blijde gebeurtenissen staan. Ineens ligt er een grauwsluier over Koninginnedag en je stemming sluit beter aan bij dodenherdenking dan bij Bevrijdingsdag.

Tranendal

Toch is dat contrast tussen vreugde en verdriet, op de keper beschouwd, slechts schijn. In deze gebroken wereld wisselen zon en wolken elkaar wel af, maar ze zijn niet van elkaar te scheiden. De wortels daarvan liggen in Genesis 3. De gevolgen van de zonde doortrekken de gehele samenleving en daardoor heeft elke medaille z’n keerzijde. Achter de glimlach van Beatrix schuilt het verdriet om Friso. En de vrijheid die we vandaag vieren had haar prijs: die herdachten we gisteren. Rouw en droefheid zijn onlosmakelijk onderdeel van het grote wereldwiel, ook al drukken we de gedachte eraan weg.

Waar gaat het fout? Daar waar iemand een van deze twee werelden isoleert. Wie alleen de zonnige kant van het leven zoekt, maakt een gevaarlijke vergissing die hem vroeg of laat opbreekt. Op hem past het beeld dat koning Salomo gebruikt: dat van een vetgemeste os onderweg naar de slachtbank.

Maar ook de andere kant is niet zonder gevaar. Als je de misère van deze wereld op je laat inwerken, kan dat je bijzonder deprimeren. Wie rondcirkelt in de draaikolk van het lijden gaat op den duur onderuit. Er zijn mensen die daar 
–helaas– niet zonder hulp uitkomen.

Anderen pleiten juist voor een verlaten van de wereld en het zich terugtrekken in een tranendal, wars van alle vreugde. Maar als de eerder aangehaalde Salomo zegt dat het beter is om naar het klaaghuis te gaan dan naar het huis van de maaltijden, kan hij niet bedoeld hebben dat je uitsluitend begrafenissen moet bijwonen terwijl je bruiloften juist dient te vermijden. De Heere Jezus bezocht zowel het graf van Lazarus als de huwelijkssluiting te Kana.

Wereldbeeld

We kunnen er wat van leren dat dodenherdenking en Bevrijdingsdag zo dicht bij elkaar liggen. Je kunt Bevrijdingsdag alleen op de juiste wijze vieren als je de dodenherdenking nog niet vergeten bent. Zo is het ook met de wisseling tussen verdriet en vreugde in deze wereld. Het juiste perspectief op deze wereld ontstaat pas vanuit de lessen van het verdriet.

De Bijbel schetst dat perspectief in een paar woorden. Waar velen van mening zijn dat de wereld voorlopig wel doordraait, zegt de apostel Johannes juist het tegenovergestelde: deze wereld gaat voorbij, is niet blijvend, en de liefhebbers ervan wacht een vreselijk einde. „Maar die de wil van God doet, blijft in der eeuwigheid”, voegt hij eraan toe.

Deze inzichten kleuren je visie op de werkelijkheid. Je sluit je ogen niet voor de ontwikkelingen rond het Binnenhof, maar je volgt ze door een gekleurde bril. Je ziet ineens dat Rutte, Sarkozy en Obama zich druk maken om een wereld die vergaat. Tegelijkertijd zie je christenen om je heen, die zich in deze wereld kennelijk niet thuis voelen en op reis zijn, op zoek naar een beter vaderland. Ze doen hier hun werk wel, maar alsof ze gastarbeider zijn: plichtsgetrouw en toegewijd, terwijl ze toeleven naar het einde van hun loopbaan, de bevrijdingsdag, waar ze hun treurigheid mogen inleveren en er vreugdeolie voor in de plaats krijgen.

De auteur is adjunct-hoofdredacteur van deze krant. 
Reageren? Welbeschouwd@refdag.nl