Soms zijn ze wel heel brutaal. Voorzien van een fluorescerend hesje, zodat ze lijken op het personeel van de fietsafhandelcentrale dat bevoegd is om verkeerd gestalde en weesfietsen te verwijderen, laten criminelen in Zwolle jaarlijks tientallen rijwielen verdwijnen. Ongestoord knippen ze fietssloten los, om de tweewielers vervolgens in te laden en er rustig mee weg te rijden. Dit schreef regionaal dagblad de Stentor eerder deze maand.

Jaarlijks worden er in Nederland honderdduizenden fietsen gestolen. De recentste cijfers van het CBS (waar het statistiekbureau zelf, wegens een fout in de onderzoeksopzet, overigens niet meer geheel achter kan staan) geven aan dat bijna 5 procent van de bevolking in 2011 slachtoffer was van fietsendiefstal.

Inwoners van de regio’s Amsterdam en Den Haag en van de Gooi en Vechtstreek zouden hier het meest te maken hebben; mensen in onder meer Twente, Friesland, Drenthe en Zeeland juist minder vaak dan gemiddeld. Volgens de Fietsersbond zijn veel fietseigenaren zo bang dat hun tweewieler gestolen wordt, dat ze hem om die reden soms in de schuur laten staan en voor een korte afstand bijvoorbeeld de auto pakken.

Wie zijn fiets liever gewoon gebruikt, doet er goed aan om het de dieven flink lastig te maken. Door gebruik te maken van een bewaakte stalling bijvoorbeeld, en door de fiets goed op slot te zetten. Het advies van de politie en andere organisaties is om meerdere sloten van goede kwaliteit te gebruiken en de fiets ergens aan vast te maken, bijvoorbeeld aan een paal of een fietsenrek.

Het is opmerkelijk dat veel rijwielbezitters die raad niet opvolgen. Uit een enquête van de Fietsersbond blijkt dat 8,5 procent van de gestolen fietsen niet op slot stond en dat meer dan de helft ervan slechts met één slot beveiligd was. Dat was bijna altijd het (standaard)ringslot, wat betekent dat de tweewieler dus ook nergens aan vastgemaakt was. Heel onverstandig, vindt de bond, want dan is hij voor fietsendieven een gemakkelijke prooi.

Marc Beek, eigenaar van projectbureau BeeWise, dat voorlichting geeft over fietsendiefstal, herkent dit beeld. „Ondanks het hoge risico op diefstal hebben de meeste mensen opvallend weinig kennis over dit onderwerp”, zegt hij. Ze zijn zich er vaak niet van bewust dat je de fiets ergens aan vast moet zetten, merkt hij.

Toch is het niet alleen onkunde die een rol speelt. Haast en gemakzucht zijn ook oorzaken waardoor fietsen vaak zo voor het grijpen staan. Beek: „Niet iedereen neemt de tijd om zijn fiets goed op slot te zetten. Als je bijvoorbeeld aankomt bij het station, is het het makkelijkst om je fiets alleen op het ringslot te zetten, zeker als je haast hebt omdat je de trein moet halen. Ook in winkelgebieden en in de eigen woonomgeving zetten mensen hun fiets vaak alleen op het achterslot.”

Wat zou er moeten gebeuren om het aantal fietsendiefstallen in Nederland omlaag te krijgen? Beek: „De voorlichting over hoe je een fiets goed op slot zet, zou bij de aanschaf ervan al gegeven moeten worden.” In de fietsenzaak dus. Tot nu toe ziet Beek echter weinig animo binnen de branche hiervoor. Wat dat betreft valt er nog een wereld te winnen.

Zit de dief goed dwars

• Gebruik behalve het ringslot altijd een tweede beugel- of kettingslot.

• Koop een beugelslot of een geharde stalen ketting bij de erkende vakhandel. Een goed exemplaar kost ten minste 30 euro.

• Koop bij voorkeur een slot met een keurmerk van Stichting ART, die (fiets)sloten test en certificeert (stichtingart.nl).

• Gebruik geen kabelslot. Ze zijn flexibel en makkelijk mee te nemen, maar niet veilig, omdat ze met een eenvoudige nijptang open te krijgen zijn.

• Maak de fiets altijd ergens aan vast, zoals aan een fietsenrek, hekje of paal.

• Steek het extra slot zowel door het voorwiel als door het frame heen.

• Zet de fiets nooit alleen met het voorwiel vast, om te voorkomen dat een dief dat verwijdert en de rest van het rijwiel meeneemt.

• Maak buitenshuis indien mogelijk gebruik van een (beveiligde) stalling.

• Stal de fiets bij voorkeur in het zicht van mensen.

• Laat de fiets ’s avonds en ’s nachts niet op een onverlichte plek staan.

• Zorg thuis voor een goed slot op de deur van schuur of berging.

• Noteer zo veel mogelijk kenmerken van de fiets, zoals merk, framenummer en -kleur, slot- en chipnummer. Dit vergroot de kans op het terugvinden na diefstal.

• Doe na diefstal altijd aangifte. Het is dan tenminste mogelijk om de fiets terug te krijgen als hij wordt teruggevonden.