Op de langere termijn kan het zoutige water natuurgebieden binnendringen, wat tot uitsterving van bepaalde planten- en diersoorten kan leiden. Het instituut voor de groene ruimte Alterra pleit er dan ook voor om het zilte water uit de natuurgebieden te weren.

Volgens waterecoloog P. Verdonschot is het mogelijk om via sluizen en stuwen te regelen dat het zilte water alleen richting de stedelijke gebieden gaat. Op die manier blijven natuurgebieden buiten beschouwing. „Dan krijg je wel verdroging, maar dat is minder erg. De plantensoorten sterven dan wel af, maar ze komen sneller terug. Zout water is een soort gif, dan ben je alles kwijt.”

Verdonschot denkt dat de concentratie chloride op dit moment nog niet veel kwaad kan voor de meeste waterplanten, op een paar gevoelige soorten na zoals waterdrieblad of blaasjeskruid. „Pas als de concentratie 1000 milligram of meer is, heeft het gevolgen voor gebieden als de Nieuwkoopse Plassen. Vooral op kleine geïsoleerde eilandjes kan het soms jaren duren voordat planten terugkomen als ze eenmaal zijn verdwenen. Maar ook voor de insectenwereld, zoals libelles, heeft het zilte water grote gevolgen”, aldus de ecoloog.

In de toekomst zullen dit soort situaties vaker voorkomen, verwacht Verdonschot. „Door klimaatveranderingen zal de frequentie van hete periodes toenemen. Wellicht elk decennium.” Hij meent dan ook dat het van belang is dat het proces nu goed wordt gevolgd. „Op die manier kunnen we kennis opdoen en bekijken hoe we dit soort problemen in de toekomst het beste kunnen aanpakken.”