Dat de uitzending van Nieuwsuur over de SGP-achterban brede aandacht zou trekken, viel te verwachten. Dat er reacties zouden volgen, eveneens. SGP’ers en vooral heel veel niet-SGP’ers zagen de uitzending. Wij werkten eraan mee. Na de column van Jan van Klinken (RD 14-4) en het artikel van dr. Van Vlastuin (RD 17-4) is er aanleiding om de beeldvorming over de beeldvorming wat in te kaderen.

Nieuwsuur zag de invloed van de SGP in politiek Den Haag dag aan dag toenemen. En vond het tijd om eens te gaan kijken bij de bijna folkloristische achterban van deze partij.

Stereotypen

Van Klinken deed in zijn column uit de doeken hoe een uitzending op de redactie van Nieuwsuur tot stand komt. Hij wees terecht op het grote risico van „beeldbevestigende beelden.” Dat gegeven was voor ons reden om een nachtje te slapen voordat we op het verzoek ingingen. En de voors en tegens af te wegen.

Nieuwsuur bevestigde vooraf herhaaldelijk dat dit echt de uitzending moest worden van de SGP-achterban anno 2012, zonder in karikaturen te vervallen. Onderwerpen waren gezins- en geloofsleven en politieke standpunten.

We spraken af dat we de opnamen van ons van tevoren zouden ontvangen en konden goed- of afkeuren. Sommige onderwerpen laten zich nu eenmaal niet in twee zinnen verwoorden.

Tijdens de opnamen constateerden we dat redactie snel met beelden aan de haal zou kunnen gaan. Dat was voor ons reden om bijvoorbeeld de scène te schrappen waarop te zien was hoe onze 8-jarige zoon –op uitdrukkelijk verzoek– met een uitgesproken serieus gezicht telt hoe vaak hij per dag bidt.

De waarschuwing van Van Klinken is terecht. Nieuwsuur heeft er helaas bewust voor gekozen een aantal stereotypen te benadrukken. Voor de toekomst is daarom bezinning op de verwoording en de wijze waarop een uitzending wordt vormgegeven, van groot belang. Al doende leert men.

Intentie

Tegelijkertijd hoeven we ons voor sommige karakteristieken ook volstrekt niet te generen. Is er reden om je te schamen voor het gezamenlijk musiceren rond een eigentijds orgel en voor je overtuiging dat je het als je taak ziet om voor het gezin te zorgen? Van Klinken, normaliter niet naïef, lijkt van mening dat als aanrecht, harmonium en gezang ontbreken, we mogelijk nog eens van het beeld van het reservaat afkomen. Het is de vraag of dat zo is.

Het journaille weet dat je een boodschap op een zodanige wijze kunt verpakken dat de intentie waarmee deze is gebracht, ondergesneeuwd raakt. Het was Nieuws­uur dat bepaalde welke beelden er uiteindelijk, in welke samenhang en in welke volgorde, werden uitgezonden. Onze selectie van het tijdens het drie uur durende bezoek opgenomen beeldmateriaal (75 minuten) was echt anders geweest.

Exotisch

Dr. W. van Vlastuin bevestigt na het zien van de uitzending, en wij vinden dat echt onbegrijpelijk, de conclusie dat het gaat om een „exotische club” (lees: vreemde club) met vrouwen achter het aanrecht, mannen die vanuit hun luie stoel regeren en kinderen met de ouders rond een harmonium.

Nog los van het feit dat de beschrijving in feitelijke zin niet klopt (een van de drie vrouwen staat in de keuken, één man beantwoordt zittend de vragen en een harmonium komt in het hele verhaal niet voor), vragen wij ons echt af wat er zo vreemd is aan een moeder die zorgt voor het gezin en een gezin dat musiceert over het eerst zoeken naar Gods Koninkrijk.

Meer inhoudelijk en terecht is de vraag waar Jezus in de uitzending was. En de opmerking dat de gedane uitlatingen verdacht veel overeenkomen met het islamitische geloof. Deze opmerkingen raken ons hart.

Dr. Van Vlastuin geeft terecht aan dat we goed moeten spreken over de Heere en over de plaats die de Heere Jezus in ons leven inneemt. Ik weet dat dit ook is gebeurd. Wat ds. Van Vlastuin niet weet, en dit maakt zijn kritiek toch wat pijnlijk, is dat we na afloop van de uitzending Nieuws­uur hebben laten weten dat de „positieve elementen” van het geloof werden gemist. Nieuwsuur antwoordde dat de uitzending niet bedoeld was om reclame te maken voor onze godsdienst.

Nuance

Deze opmerkingen zijn niet gemaakt om uiteen te zetten dat het allemaal goed is gedaan. Hoe onterecht zou dat zijn. Wel om de gang van zaken in te kaderen en de naar onze bescheiden mening gemakkelijk gemaakte kanttekeningen van nuance te voorzien.

Het bleek dat dertien minuten niet voldoende is om voldoende diepgaand op politiek, ethiek én geloof in te gaan. Zullen we Nieuwsuur de volgende keer om een heel (nieuws) uur vragen?

De auteurs werkten mee aan de reportage van Nieuwsuur over de SGP-achterban.