Breivik bleef verder onbewogen. Ook toen de openbare aanklaagster de namen voorlas van alle slachtoffers. En ook toen in de rechtszaal een geluidsfragment werd afgespeeld van een doodsbang meisje dat vanuit een wc in een café op het eiland Utoya de politie smeekte om hulp, terwijl op de achtergrond schoten waren te horen.

Breivik, in zwart pak en goudkleurige stropdas, greep zijn entree in de rechtszaal aan voor een provocatie door een extreemrechtse groet te brengen: meteen nadat zijn boeien waren afgedaan, sloeg hij met een vuist op zijn borst en stak die daarna vooruit.

De 33-jarige gaf blijk van minachting voor de rechtbank: „Ik erken deze rechtbank niet, omdat u uw mandaat hebt gekregen van de Noorse politieke partijen die het multiculturalisme steunen”, was het eerste wat hij zei tegen de rechters.

Breivik pleegde op 22 juli 2011 een bomaanslag in het regeringscentrum van de Noorse hoofdstad Oslo. Acht doden waren het gevolg. Direct daarna reed hij naar het eiland Utoya, waar jonge sociaal-democraten zomerkamp hielden, en schoot verkleed als agent 69 mensen dood. Van zijn slachtoffers op het eiland waren er 56 jonger dan 20 jaar, het jongste slachtoffer had net zijn 14e verjaardag gevierd.

Breivik zei maandag onschuldig te zijn: „Ik beken de feiten, maar ben niet schuldig in strafrechtelijke zin. Ik handelde uit zelfverdediging”, verklaarde hij. De Noor had zijn daden eerder omschreven als „gruwelijk, maar nodig.” Naar eigen zeggen moest hij opreden tegen de „staatsverraders” die Noorwegen hadden opengesteld voor multiculturalisme en „een mosliminvasie” in Europa hadden toegelaten.

Het proces gaat dinsdag verder met de getuigenis van Breivik. Het hele proces duurt naar verwachting minstens 10 weken en zal vooral ook draaien om de vraag of Breivik psychisch gezond en toerekeningsvatbaar is, zoals hij zelf claimt te zijn en en zoals hij wil worden berecht.

De planning voor het proces Breivik, zoals vrijgegeven door de rechtbank in Oslo.

16 APRIL: Aanklacht en inleidende verklaringen aanklager en verdediging.

16 - 23 APRIL: Anders Behring Breivik geeft zijn verklaring.

24 - 30 APRIL: Behandeling bomaanslag in het regeringskwartier van Oslo. Met circa 20 getuigen, plus rechercheurs en experts.

3 MEI - 1 JUNI: Behandeling schietpartij Utöya, inclusief de reis van Breivik naar het eiland. Met bijna 50 ooggetuigen en slachtoffers, plus rechercheurs en andere experts.

4 - 6 JUNI: Behandeling terreuraanklacht tegen Breivik. Vijf getuigen vertellen over contacten van Breivik.

7 - 15 JUNI: Bewijsvoering verdediging. Team onder aanvoering van Geir Lippestad wil 40 getuigen horen.

18 - 20 JUNI: Verklaringen van rechtspsychiaters over de geestelijke toestand van Breivik.

21 - 22 JUNI: Niet nader bepaalde procedures.

20 JULI: Geplande uitspraak vonnis.